Ponzi Scheme

In beleggersland komt u waarschijnlijk regelmatig termen tegen waar u het bestaan niet van wist. Zo is de term Ponzi Scheme er waarschijnlijk één van.

Wat is een Ponzi Scheme?

Wat is een ponzifraude? Ponzifraude is een beleggingsmethode die ontwikkeld is, om mensen op te lichten door een belegging aan te bieden waarbij het uitbetaalde geld deels wordt uitbetaald met de inleg van nieuwe klanten. De deelnemers van een Ponzi Scheme moeten een bedrag inleggen waarop hoge rendementen worden voorgespiegeld met lage risico. De revolutionaire beleggingsmethode die wordt voorgespiegeld bestaat vaak helemaal niet. Het geld van de deelnemers wordt niet gebruikt om te investeren in beleggingen. De schijn wordt opgehouden door dat er rendementen worden uitgekeerd. Wat de deelnemers niet weten is dat de uitgekeerde rendementen afkomstig zijn uit de inleg van nieuwe deelnemers.

Bedenker van het Ponzi Scheme

Charles Ponzi, beter bekend als esquema ponzi (zijn Italiaanse naam), is geboren op 3 maart 1882 in Italië, was een Italiaanse immigrant in de Verenigde Staten. Deze Italiaan is de bedenker van het Ponzi Scheme, oftewel “ponzi scam” en is daarom ook de eerste die deze methode heeft toegepast. Deze techniek gebruikte hij in de jaren 20 van de vorige eeuw om geld te verdienen. Hij stond bekend als oplichter en naderhand hebben ze deze manier van oplichten naar hem vernoemd. Met ponzifraude wordt de schijn gewerkt van zeer lucratieve beleggingen. Hierdoor worden er steeds meer gegadigden aangetrokken.

Overeenkomsten en verschillen tussen Ponzi Schemes en Pyramid Schemes

Ponzifraude en Pyramidespelen hebben veel veergelijkenissen. Zo zijn het beiden Schemes en hebben beiden scams nieuwe leden nodig om meer geld te kunnen maken. Maar wat zijn de verschillen tussen Ponzi Schemes en Pyramid Schemes?

Bij Piramidespelen, of in het engels gezegd “Pyramid Schemes”, moeten deelnemers nieuwe deelnemers aanbrengen om geld te verdienen. Bij het Ponzi Scheme worden de deelnemers aangetrokken door de organisatoren/oprichters. Deelnemers krijgen niet zoals bij een piramidespelen een vergoeding voor het aantal nieuwe deelnemers dat ze aanbrengen, maar een beloning voor de grootte van hun inleg en de duur dat ze hun inleg vast zetten. Door deze structuur kan een Ponzi Scheme makkelijk worden vermomd tot beleggingsproduct.

Duur van een Ponzi Scheme

De ponzifraude kan blijven bestaan zolang er nieuwkomers geld in de “belegging” steken en hopen op hoge rendementen.

Voorbeeld van een Ponzi Scheme

• Meneer Pieterse start een ponzifraudeschema en belooft aan de deelnemers een rendement van 50% per maand.
• Meneer A en meneer B stoppen beiden € 1.000,- in de belegging. Meneer Pieterse ontvangt € 2.000,-
• Na 1 maand betaald meneer Pieterse meneer A en B hun inleg + de afgesproken 50% rendement uit. Meneer Pieterse heeft nu een negatief saldo van € 1.000,-
• In de 2e maand gaan A en B vertellen over hun fantastische beleggingen en al snel melden meneer C, D, E, F en G zich aan voor een bedrag van totaal € 5.000,-. Meneer Pieterse ontvangt € 5.000,- en staat nu op een bedrag van € 4.000,-
• In de 3e maand worden C, D, E, F en G uitbetaald en worden er nog eens 20 nieuwe deelnemers ingeschreven voor een bedrag van € 20.000,-. Meneer Pieterse heeft nu € 24.000 in kas waardoor hij meneer C, D, E, F en G kan uitbetalen (€ 7.500).
• Na de 4e maand worden er geen nieuwe deelnemers meer gevonden waardoor de 20 nieuwe deelnemers hun bedrag kwijt zijn. Meneer Pieterse verdwijnt met de winst van € 16.500,-.

Omdat bij ponzifraude de baat voor de kosten gaan zal de oprichter de opbrengsten zelf makkelijk kunnen betalen. De oprichter zal zelf een groot bedrag hieraan overhouden. Daarnaast zal de oprichter er alles aan doen om het rendement niet in cash uit te keren, maar de deelnemers overtuigen om het nog een maand te laten staan. Zolang mensen niet hun cash + rendement opvragen kan oprichter dit jaren lang volhouden. Vaak krijgen deelnemers vervalste bankafschriften voorgeschoteld waarop mooie rendementen te zien zijn. Zodra een groot deel van de deelnemers het geld terug wilt, heeft de oprichter een probleem en zal deze proberen te vluchten met het geld. Vaak wordt dan pas de belegging aangeschreven als fraude.

Wordt het nog gebruikt?

De ponzi fraude kan tot heden bij ieder beleggingsproduct voorkomen, waaronder crypto. Ponzi Schemes in crypto, het is zo een groot probleem, je kunt het wel ponzi crypto noemen. Als je meer wilt weten over dit probleem en hoe Ponzifraude in virtuele valuta wordt gebruikt? Lees hier dan het artikel Ponzie Schemes Using Virutal Currencies.

Helaas zijn er nog steeds bedrijven die op deze manier snel veel geld proberen te verdienen. Laat u daarom nooit verleiden door maandelijkse rendementen die te mooi om waar te zijn worden verkocht. U herkent zo’n bedrijf vaak aan de hoge maandelijkse rendementen en de vraag om u geld steeds op nieuwe vast te laten zetten voor nog meer rendement. Zoals benoemd in het voorbeeld weet u nu waarom deze bedrijven dat doen.

Mogelijke gevallen van Ponzifraude:

• In 1920 startte Charles Ponzi met een investeringsplan waarbij hij geld van investeerders zou gebruiken voor arbitrage. Echter, hij betaalde de rendementen met de inleg van nieuwe investeerders. Na 6 maanden werd Ponzi gearresteerd en vanaf dat moment werd deze vorm van fraude naar hem vernoemd.
• In de jaren 90 leidde een systeem van ponzifraudezaken in Albanië tot landelijke anarchie, wat betekent dat het land of de samenleving zonder hogere macht of autoriteit leefde.
• Jean-Pierre Van Rossem maakte in de jaren 90 gebruik van een vergelijkbare methode via zijn beursbeleggingsbedrijf Moneytron, waarbij hij eindeloze winsten beloofde aan zijn klanten. Uiteindelijk werd hij veroordeeld en ging Moneytron failliet. Als je meer wilt weten over Jean-Pierre Van Rossem, kun je hier zijn documentaire bekijken.
• Jan Lewandowski, ook wel bekend als “The Polka King”, werd in 2004 veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf wegens het oplichten van meer dan 400 beleggers. Zijn levensverhaal is verfilmd in “The Polka King”, die in 2017 in première ging en nu beschikbaar is op Netflix. Deze film kunt u hier bekijken.
• René van den Berg werd op 14 augustus 2006 veroordeeld voor het opzetten van een ponzifraude in Nederland.

• 

  Bernard Madoff, een zakenman, werd op 11 december 2008 gearresteerd wegens het oplichten van beleggers in zijn bedrijf voor meer dan 50 miljard dollar. Hij gebruikte een ponzifraude om dit te bereiken en dit was een van de grootste fraudezaken ooit. Tot heden is de ponzi scheme van Bernard Madoff de grootste ponzifraude die ooit geregistreerd is. Er is nu een vierdelige documentaire beschikbaar op Netflix over zijn verhaal, die je hier kunt bekijken.

• Begin februari 2009 werd Allen Stanford beschuldigd van grootschalige fraude via het ponzisysteem.
• Johnny Schabregs, eigenaar van PlanB4You B.V., werd op 4 mei 2016 veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf voor medeplichtigheid aan ponzifraude en gewoontewitwassen in Nederland.

Hoe herken je Ponzifraude “Waarschuwingstekens”?

Hieronder vind je waarschuwingstekens hoe je ponzifraude kunt herkennen. Je kunt Ponzifraude herkennen wanneer:

• Er hoog rendement wordt aangeboden met weinig of geen risico. Elke belegging houdt een zeker risico in, en beleggingen die een hoger rendement opleveren houden doorgaans meer risico in. Wees zeer wantrouwig tegenover elke “gegarandeerde” investeringsmogelijkheid.
• Het rendement te consistent is. Beleggingen hebben de neiging om in de loop van de tijd op en neer te gaan. Wees sceptisch over een belegging die regelmatig positieve rendementen genereert, ongeacht de algemene marktomstandigheden.
• Investeringen niet-geregistreerd zijn. Ponzi-constructies hebben meestal betrekking op beleggingen die niet geregistreerd zijn bij de Autoriteit Financiele Markten (AFM), De Nederlandse Bank (DNB) en het Dutch Securities Institute (DSI). Registratie is belangrijk omdat het beleggers toegang geeft tot informatie over het management, de producten, de diensten en de financiën van het bedrijf.
• Verkopers zonder vergunning werken. De federale en staatswetten inzake effecten vereisen dat professionele beleggers en bedrijven een vergunning hebben of geregistreerd zijn. Bij de meeste Ponzi-constructies zijn niet-gelicentieerde personen of niet-geregistreerde bedrijven betrokken.
• Er geheimzinnige, complexe strategieën worden genoemd en gebruikt. Vermijd beleggingen die u niet begrijpt of waarover u geen volledige informatie kunt krijgen.
• Er problemen zijn met papierwerk. Fouten in rekeningafschriften kunnen een teken zijn dat het geld niet wordt geïnvesteerd zoals beloofd.
• Er problemen zijn met het ontvangen van je betalingen. Wees achterdochtig als u geen betaling ontvangt of moeite heeft met uitbetalen. Promotoren van Ponzi-systemen proberen soms te voorkomen dat deelnemers uitbetalen door nog hogere rendementen aan te bieden om te blijven zitten.