Ben je net begonnen met beleggen? Dan hoop je waarschijnlijk op een goed rendement om zo vermogen op te bouwen en wil je niet direct denken aan belasting betalen. Logisch! Houd er rekening mee dat er ook bepaalde kosten van je rendement af gaan. Bijvoorbeeld de kosten voor een broker. Daarnaast moet je ook belasting betalen over je beleggingen. Leuker kunnen we het niet maken. Beleggingen vallen in box 3 van de inkomstenbelasting. Dit is de ‘box’ waarin sparen en beleggen belast wordt. Hoe dat precies zit? Lees hieronder waar je rekening mee moet houden.
Hoe zit dat met box 3?
We beginnen even bij het begin. In Nederland kennen we de inkomstenbelasting. Deze belasting belast inkomen, dus inkomen uit werk en woning in box 1, inkomen uit aanmerkelijk belang in box 2 en inkomen uit sparen en beleggen in box 3. Box 1 is meestal bekend, omdat dit wordt in gevuld bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting voor iedereen die in loondienst is en/ of een eigen woning bezit.
Box 2 is minder bekend. In deze box wordt het zogenaamde ‘aanmerkelijk belang’ belast. Dit is een aandelenbelang in een bedrijf van meer dan 5% van de aandelen. Dit komt niet snel voor als je zelf belegt via brokers, omdat er dan heel veel aandelen gekocht zouden moeten worden om deze 5% te halen. Let wel op met intensief beleggen. De Belastingdienst kan dit op enig moment aanmerken als ‘ondernemersactiviteit’. Dat betekent dat de Belastingdienst van mening is dat deze beleggingen belast moeten worden in box 1. Hoe dit werkt bespreken we in een andere blog.
De kans is dus groot dat jouw beleggingen belast zijn in box 3, sparen en beleggen. Deze belasting wordt ook wel ‘vermogensbelasting’ genoemd. Meestal wordt dit gezien als gunstig, omdat je alleen belasting betaalt over een fictief rendement. Dit geldt natuurlijk alleen als je daadwerkelijke resultaat hoger ligt. Is dit niet het geval? Dan is box 3 juist ongunstig, want je moet toch belasting betalen over het fictieve rendement. Over de werkelijke inkomsten, hoef je geen inkomstenbelasting te betalen. Hier is veel kritiek op geweest, waarom? Dat bespreken we verderop.
Hoe werkt box 3?
Het is belangrijk om eerst te kijken naar het heffingsvrij vermogen. Dit deel van het vermogen is vrijgesteld van belastingheffing, hier hoef je dus geen belasting over te betalen. In 2020 ligt het heffingsvrije vermogen voor een persoon zonder fiscaal partner op € 30.846. Met fiscaal partner is dit het dubbele: €61.692. Soms wordt er gedacht dat als je boven dit bedrag uitkomt je over het gehele bedrag belasting gaat betalen. Maar dat is niet het geval. Je betaalt dan alleen belasting over het meerdere.
Wat wordt er precies belast in box 3? De grondslag voor het sparen en beleggen is de waarde van je vermogen. Dit betekent: bezittingen min schulden. Let op, zowel spaargeld als de waarde van je beleggingen kwalificeren als bezittingen. Maar er zijn meer bezittingen die in box 3 belast kunnen worden. Bijvoorbeeld, onder bepaalde voorwaarden, een tweede huis. Zorg er dus voor dat je goed weet welk vermogen in deze box valt. Een voordeel is dat je schulden van je bezittingen mag aftrekken. Op de website van de Belastingdienst vind je ook nog een lijst met vrijgestelde bezittingen voor box 3.
Beleggen en belasting, peildatum box 3
Hoe weet ik de waarde van mijn vermogen? Als het gaat om spaargeld dat op een spaarrekening staat bij een bank, dat is dit niet ingewikkeld. Het gaat om de waarde van je vermogen jaarlijks op een peildatum. De peildatum voor box 3 is 1 januari. Het bedrag dat op 1 januari van ieder jaar op je spaarrekening staat is de waarde van je spaargeld. Let wel op dat je al je spaarrekeningen bij elkaar optelt. Ook die van je kinderen onder de 18 jaar (deze staan meestal ook op jouw naam).
Bij beleggingen kijk je ook naar de waarde op 1 januari van het jaar. De waarde van beleggingen kan natuurlijk (sterk) fluctueren. Denk bijvoorbeeld aan bitcoins, de waarde kan op de peildatum ineens een stuk hoger liggen dan op een week ervoor of erna. Dat kan zomaar eens een hoop geld schelen. Toch is dit nu eenmaal de peildatum die de Belastingdienst hanteert.
Kortom: de waarde van je bezittingen op 1 januari min schulden. Haal vervolgens het heffingsvrij vermogen er ook af. Blijft er nog een bedrag over? Dan is dit in beginsel belast in box 3. Als je twijfelt, er zijn altijd uitzonderingen, neem dan contact op met een ervaren belastingadviseur. Die helpt je bij het juist invullen van je jaarlijkse belastingaangifte inkomstenbelasting.
Drie schijven in box 3
In 2020 bestaat box 3 uit drie schijven die gebruikt worden om het fictief rendement te berekenen. Over het berekende fictieve rendement betaal je vervolgens 30% vermogensbelasting. De Belastingdienst gaat ervan uit dat je meer rendement op het vermogen behaalt naarmate je meer vermogen hebt. Ook nemen ze aan dat als je meer vermogen bezit je meer belegt dan spaart. Daarom zijn er twee ‘rendementsklassen’. Bij iedere volgende schijf wordt er daarom een hoger percentage gebruikt om het fictief rendement te berekenen. Hoe dit werkt zie je terug in de tabel hieronder.
Deze schijven betekenen het volgende. In schijf 1 wordt over 67% van het vermogen een rendement van 0,07% berekend. Over de overige 33% wordt een rendement met van 5,28% berekend. In schijf 2 wordt over 21% van het vermogen een rendement van 0,07% berekend en over 79% van het vermogen een rendement van 5,28%. Valt een deel van het vermogen in schijf 3? Dan wordt er over dit volledige deel een rendement van 5,28% berekend.
Over het berekende rendement wordt vervolgens 30% belasting betaald.
Kritiek op box 3
Er is veel kritiek (geweest) op box 3. Er was een tijd waarin de rentepercentages op sparen (en de rendementen op beleggen) erg hoog lagen. Toen werd box 3 ook wel een ‘pretbox’ genoemd in de volksmond. Het werkelijke rendement was vrijwel altijd een stuk hoger dan het rendement waarover belasting werd betaald. Erg prettig natuurlijk. De afgelopen jaren is dit snel veranderd. Er zijn ook momenten geweest waarop beleggers helemaal geen rendement behalen, maar toch in box 3 over een fictief rendement moeten afrekenen. De kritiek ziet dus met name op het gebruiken van een fictief rendement in plaats van een werkelijk rendement. Op het moment dat dit ongunstig uitpakt wordt dit gezien als onrechtvaardig. Dit heeft ertoe geleid dat mensen naar de rechter gestapt zijn om dit aan te kaarten. Met succes, de hoogste rechter heeft in 2019 een belangrijke uitspraak gedaan. Dit ging over belastingheffing in box 3 in 2013 en 2014. De rechter vond box 3 in deze jaren niet eerlijk en vond dat de heffing een inbreuk deed op het eigendomsrecht. Deze uitspraak betekent niet dat niemand meer belasting in box 3 hoeft te betalen in deze jaren. Als je het aannemelijk kunt maken dat er sprake is van een individuele en buitensporige last in jouw situatie, dan kun je wellicht succesvol bezwaar indienen. Op dit moment is de overheid nog altijd bezig om box 3 te herzien. In ieder geval stijgt het heffingsvrij vermogen in 2021 naar € 50.000 en voor fiscale partners zelfs naar € 100.000.
Dividendbelasting
De meeste brokers keren geen dividend uit. Het is wel mogelijk dat er op de aandelen die je bezit dividend wordt uitgekeerd, maar dit wordt dan meteen opnieuw geïnvesteerd om zo een hoger rendement te behalen.
Als er dividend wordt uitgekeerd dan wordt er meestal door de uitkerende partij dividendbelasting ingehouden. Je kan de ingehouden dividendbelasting mogelijk verrekenen. Ben je inwoner van Nederland? Dan kun je de (automatisch) ingehouden dividendbelasting verrekenen met de inkomstenbelasting. In dat geval geef je in de aangifte inkomstenbelasting aan hoeveel Nederlandse dividendbelasting er is ingehouden.
Beleggen en belasting betalen
Natuurlijk beleg je om zoveel mogelijk rendement te halen. Of om op een stabiele wijze vermogen op te bouwen voor de toekomst. Helaas moet hierover ook belasting betaald worden. Het is dus belangrijk dat je er rekening mee houdt dat je jaarlijks in box 3 belasting moet betalen. Zorg dat je goed op de hoogte blijft van de laatste regels voor box 3. Er veranderen regelmatig percentages of andere regels. Wil je graag geholpen worden bij het invullen van je aangifte inkomstenbelasting, neem dan contact op met een ervaren belastingadviseur.
