Als rechtgeaarde puber had ik een rothekel aan school. Nou ja, een rothekel. Laten we het erop houden dat ik altijd weer blij was wanneer een schooldag erop zat en ik huiswaarts fietste, terwijl mijn MP3-speler house beats naar mijn trommelvliezen dirigeerde. Voor de jongere lezers: een Mp3-speler is een ietwat oubollig apparaat waarmee wij aan het begin van deze eeuw naar muziek luisterden. Toen handig en hip, nu rijp voor het museum.
Over ouderwets gesproken. Ik kan me herinneren dat het schoolsysteem dat ik die jaren doorliep eveneens ietwat stoffig was. En dan heb ik het niet over de schoolbanken van mijn middelbare school, het Don Bosco College in Volendam. Die zagen er doorgaans spic en span uit. Ik heb het over de inhoud van het curriculum. Engels, Frans, Duits, Wiskunde en Geschiedenis, het zijn stuk voor stuk belangrijke vakken. Dat was toen zo en dat is nog steeds zo. Maar laten we het vak Economie eens tegen het licht houden. Zoals ik me herinner, spijkerde onze economiedocenten ons de basisbegrippen van het vak plichtmatig bij. Het riedeltje zal velen van jullie bekend in de oren klinken: de wisselwerking tussen vraag en aanbod, de Lorenzcurve en, last but not least, koopkracht en inflatie. Beleggen passeerde slechts zijdelings de revue.
Dit brengt mij bij de crux van mijn verhaal. Nederland is een land waar het spaarvarken nog steeds op een voetstuk staat. Dat zit ingebakken in onze cultuur en daarmee ook in ons onderwijssysteem. Dit merkte ik toen ik op een goede dag mijn vinger opstak en het vurige betoog van mijn economielerares ontbrak. “Waarom leren wij niks over beleggen, mevrouw?”, aldus mijn als vraag vermomde suggestie. Dat had ik beter niet kunnen doen. Mevrouw de economielerares – nee, ik ga haar naam niet noemen – ontstak in een tirade. Beleggen was vloeken in de kerk en de snelste weg om je zuurverdiende centen te verliezen. “Zet je geld maar gewoon op een spaarrekening”, adviseerde ze in een vermanende toon.
Toen ik deze anekdote thuis aan de eettafel oplepelde, liet mijn vader, een belegger in hart en nieren, zijn bestek van verbazing uit zijn handen vallen. Beleggen gevaarlijk? Sparen een goed idee? Daar moest je bij hem niet mee aankomen. “Vraag maar aan je lerares of ik eens langs mag komen om uit te leggen waarom zij de plank volledig misslaat”, opperde hij resoluut. Zo gezegd zo gedaan.
Het gastcollege dat mijn vader kort daarop aan de leerlingen van het Don Bosco College voorschotelde, was onvergetelijk. Tenminste, zo nu en dan loop ik oud klasgenoten tegen het lijf en stuk voor stuk herinneren zij de dag dat mijn vader hen wegwijs in de wondere wereld van het beleggen maakte. Desgevraagd bleek de aversie die mijn economielerares jegens de aandelenmarkt koesterde, geworteld in een slechte ervaring met een woekerpolis. Wat dat betreft maakte ze het punt dat mijn vader die dag probeerde te maken en dat ik nu maak: als beleggen een volwaardig vak op school zou zijn dan zullen minder mensen stommiteiten op de financiële markt begaan. Simpelweg omdat ze dan beter weten wat ze wel en wat ze niet moeten doen.
Daarbij is het belangrijk jongeren te wijzen op de lucratieve kansen die nu eenmaal gepaard gaan met een beleggingsrekening. Als ik destijds had besloten om elke maand 50 euro in, ik noem maar wat, een S&P 500 ETF te steken, dan had ik door de jaren heen een bijzonder prettig rendement opgebouwd. Omgekeerd zou een besluit om die 50 euro maandelijks braaf op een spaarrekening te storten, weinig zoden aan de dijk gezet hebben. Sterker nog, gezien de huidige inflatie en de lachwekkend lage rentes wordt je geld op een spaarrekening alleen maar minder waard.
Kortom, maak van beleggen een verplicht vak op school en je slaat twee vliegen in één klap. Jongeren betreden beter beslagen ten ijs de financiële markt wat de kans op stommiteiten drastisch verminderd. Bovendien worden zij gestimuleerd om vroeg in te stappen. Dit vergroot de kans op het behalen van een prachtig rendement aanzienlijk. En wat te doen met het veelgeprezen spaarvarken? Berg dat maar op in een museum. Naast mijn MP-3 speler ofzo.
