Het nieuwe beleggingsjaar is amper begonnen of beleggers worden getrakteerd op een aantal (on)voorstelbare gebeurtenissen. Na zes jaar stijgende markten en makkelijk rendement maken lijkt er een kentering op komst. Hoogste tijd voor een aanpassing van de mindset.
In de afgelopen jaren was beleggen makkelijk. Althans, voor de ‘long only’-beleggers die vanaf 2009 mede dankzij de centrale banken beloond werden voor nietsdoen. Vrijwel alle markten presteerden goed en jaarlijks werd er met een strategie van kopen en zitten blijven rendement behaald.
Nieuwe initiatieven
Beleggen werd weer populairder met als gevolg een stroom van nieuwe initiatieven van financiële instellingen. Nederland maakt dagelijks kennis met bijvoorbeeld EVI, Alex en One. In het kielzog hiervan worden ETF‘s/trackers gepresenteerd en verkocht alsof er geen andere en betere instrumenten te koop zijn.
Het roept vergelijkingen op met de jaren negentig van de vorige eeuw. In 1992 was beleggen niet populair en Nederland kende een recessie. Zeven jaar later werd beleggen ineens populairder dan ooit. Het was feest en je was een sufferd wanneer je spaarde en niet belegde. Iedereen kon het en kocht aandelen, de bull-markt deed de rest.
Niets-doen bestraft
Een paar jaar later keken beleggers beteuterd tegen een verlies aan van ruim 50%. De long only-beleggers werden geconfronteerd met de keerzijde van nietsdoen. Veel beleggers keerden noodgedwongen terug naar de spaarrekening.
Wat ging er mis en wat valt er te leren van deze gebeurtenissen? Zijn beleggers nu beter voorbereid op een draai in de markt wanneer deze zich mocht voordoen? Kunnen beleggers zich voorstellen dat markten ook (flink) dalen? Is de aanpak en strategie afgestemd op zo een situatie? Gaat spreiding überhaupt wel helpen of gaan zij gewoon gespreid naar beneden?
Wennen aan stijging
De vraag stellen is hem beantwoorden. Beleggers zijn gewend geraakt aan de stijging. Het denken en handelen is daardoor geconditioneerd. Veel vermogende beleggers die hun vermogen laten beheren denken zelfs dat het positieve rendement de verdienste is van de bank of beheerder, terwijl dit meestal slechts het gevolg is van de stijgende markt. Bij een dalende markt, zo leert het verleden, gebeurt het omgekeerde.
Mijn ervaring is dat de geschiedenis zich gaat herhalen en dat slechts weinigen er iets van geleerd hebben. Een cursist vertelde mij laatst dat hij genoeg leergeld had betaald. Ik vroeg of dat betekende dat hij nu anders denkt en doet. Het antwoord kent u wellicht. Wanneer je niet anders leert denken en doen is er slechts geld verloren en dat is iets anders dan leergeld.
Vaak beperkte horizon
Terug naar de huidige situatie. Wat valt er te leren. Allereerst dat long only-beleggen een kwetsbare strategie is. In de afgelopen twee decennia zijn er zes perioden geweest met dalingen voor wereldwijde aandelenindices die varieerden van 20 tot 60%.
Alleen de belegger die een sterke maag heeft en een zeer lange horizon kan dit wellicht overleven. De meeste mensen met vermogen zijn meestal vijftigplus en hun horizon is logischerwijs beperkt. In de onderstaande grafiek is de impact te zien van een koersdaling van slechts 30% op het uiteindelijke resultaat.
Graag geef ik u een aantal tips op basis van mijn ervaring met beleggen en beleggers in de afgelopen decennia. Probeer u voor te stellen dat er iets gebeurt wat u niet verwacht.
Meestal denken wij vanuit ons gelijk. Het gaat er echter om dat u leert denken vanuit uw ongelijk. De meeste voorspellingen, ook die van goeroes, komen namelijk niet uit. Vraag u vervolgens af wat de financiële en emotionele consequentie is van zo’n gebeurtenis en of u deze kunt verwerken. De grootste verliezen komen voort uit zaken die u verrassen.
Risico beheersen
Denk na over een andere en betere aanpak en pas die vervolgens ook toe. Het behalen van een stabiel rendement begint namelijk bij het beheersen van risico. U kunt het zich niet permitteren om groot te verliezen.
De impact is te groot en uw horizon waarschijnlijk te kort. Focus op risicomanagement en verwacht deze keer niet dat de traditionele spreiding u gaat helpen.
