Lynx - Trading platform Tijdens ons BI-event gaven accountmanagers Suleyman van Landewijk en Jelle van Barneveld van Lynx in samenwerking met André Brouwers een presentatie over wat Lynx te bieden heeft, wat de werking van hun geavanceerde platform is en nam André een twee interessante strategieën in op het geavanceerde handelsplatform. https://www.youtube.com/watch?v=kciFOLVk1uY&ab_channel=BeleggingsinstituutTV
Beleggen in supermarktvastgoed Tijdens ons BI-event gaf Huib Boissevain, CEO van Annexum, een interessante presentatie over de ontwikkelingen van onder andere het supermarktvastgoed. De gehele presentatie van meneer Boissevain is opgenomen en die kunt u hieronder bekijken. https://www.youtube.com/watch?v=MqnmGrWEbWU&ab_channel=BeleggingsinstituutTV
Facebook, Amazon, Apple, Netflix en Google-moeder Alphabet vormen samen de FAANG aandelengroep. Lang leek het alsof niemand het succes van de vijf populairste technologische aandelen in de weg kon staan. Eind 2018 kwam daar verandering in een ook voor het nieuwe jaar lijken de kaarten anders geschud. Facebook Facebook verloor zo'n 25% van de aandelenkoers en dat maakte dit jaar het slechtste jaar sinds de beursnotering in 2012 door. Het bedrijf had te kampen met allerlei privacy schendingen rondom data-analysebedrijf Crambridge Analytica en verloor daarmee het vertrouwen van de beleggers. Verwacht wordt, door het Amerikaanse bedrijf CNBC, dat Facebook zich moet verantwoorden tegenover de Federal Trade Commission (FTC) en dat ook de waarde van het aandeel onzeker blijft. Amazon Amazon behaalde in 2018 een koersstijging van meer 28% en is daarmee een van de succesvolste bedrijven binnen de FAANG-groep. De mediagigant verlegde de grenzen naar nieuwe disciplines als e-health en opende fysieke winkels om ook een plek te veroveren binnen de detailhandelsindustrie. In het vierde kwartaal nam het succes van het bedrijf af met een gekelderde koers van meer dan 20%. En ook de voorspellingen voor 2019 zijn twijfelachtig. Onder andere de Amerikaanse overheid roept op tot meer regulering van zowel Facebook, Amazon en Google-moeder Alphabet en wil een onderzoek starten naar het privacyschending van de mediabedrijven. Apple Apple sloot het jaar af met een gezakte koers van bijna 7% en daarmee was 2018 het slechtste beursjaar sinds 2008. Een belangrijke reden van voor de koersdaling is een verzadiging van de smartphonemarkt. De slechtste dag voor het Apple aandeel was na de publicatie van de cijfers van het vierde kwartaal waarin Apple bekendmaakte geen individuele verkoop en omzetcijfers meer te publiceren. Voor 2019 wordt verwacht dat de onzekere toekomst van de markt aanhoudt. Netflix Netflix was de grote winnaar onder de FAANG-groep. Hun marktaandeel steeg met bijna 40%. Dat deden ze door zich te focussen op eigen producties en daarmee Hulu, Amazon en HBO uit te dagen. Echter kunnen de hoge productiekosten van het bedrijf er wel voor zorgen dat het aandeel in 2019 minder stevig staat. Alphabet Alphabet maakte dit jaar weinig tot geen veranderingen door. Een verandering van -2,76% om precies te zijn. Ook worstelde Google met problemen op het gebied van privacy en content, al was dat minder serieus dat Facebook. Daarnaast waren er problemen met medewerkers en discriminatie en moesten ze een boete betalen van circa 4,3 miljard euro van de Europese Commissie. Het verlies van de andere FAANG-groepleden kan erop wijzen dat Google er beter voorstaat in 2019. Daarnaast boekte het bedrijf een ruime winst op het gebied van advertentie inkomsten. Dus de mogelijkheid bestaat dat de statistieken er dit jaar beter uit gaan zien.
Beleggen zonder te voorspellen, wat wordt hiermee bedoeld? Aan het begin van een nieuw jaar denkt men meer dan gemiddeld na over de toekomst. Er worden goede voornemens gemaakt en wensen uitgesproken. De vraag wat verwacht je van het nieuwe jaar? Wordt meer dan gemiddeld genomen gesteld. Op de effectenbeurs leidt deze vraag al snel tot een stortvloed aan meningen, tips en visies. De voorspellingen vliegen je om de oren. Helaas kijken maar weinig mensen terug naar de effectiviteit van de gedane voorspellingen. Wanneer ze dat wel zouden doen blijkt al snel dat voorspellen lastig is, vooral als het om de toekomst gaat. Waarom zou je nu moeten beleggen zonder te voorspellen? Lees het in dit artikel. Waarom beleggen zonder te voorspellen De vraag is of je ook kunt beleggen zonder te voorspellen. Volgens mij gaat het bij beleggen niet om voorspellen. Wanneer je een voorspelling doet dan is de kans groot dat je als mens graag wilt dat je gelijk krijgt. Aangezien dat echter vaker niet dan wel het geval is, leidt voorspellen vaak tot emotionele pijn. Deze emotionele pijn zou je ook wel ego pijn kunnen noemen. Het ego wordt aangetast wanneer je geconfronteerd wordt door de foute voorspelling. Een belegger zou er verstandiger aan doen om niet te voorspellen. Bijkomend effect van een foute voorspelling is het ontkennen van de werkelijkheid of het verliezen van objectiviteit. Je wil zo graag gelijk krijgen dat alle signalen die op het tegenovergestelde duiden worden genegeerd. Hoopcyclus Wanneer een belegger een aandeel koopt heeft hij meestal een verwachting. Beter gezegd, hij verwacht winst te behalen. Wanneer de koers tegen de verwachting in toch daalt, komt hij in een hoopcyclus terecht. In eerste instantie ontstaat er hoop als een natuurlijke reactie op de daling. Hij hoopt dat de aandelen toch weer gaan stijgen. Wanneer de koers echter verder door daalt, volgt de fase van het bijhopen, hetgeen niet te verwarren is met bijkopen. Deze fase wordt veelal gevolgd door wanhoop die tenslotte uitmondt in een puinhoop. Ontelbare keren heb ik beleggers zien verzuipen in de hoopcyclus. Zodra een belegger merkt dat hij gaat hopen is het veelal beter om te verkopen. Hopen is verkopen, zo luidt mijn advies. Wat doe ik wanneer mijn voorspelling niet uitkomt? Een andere tip die ik beleggers aan het begin van het nieuwe jaar zou willen meegeven is het volgende: Stel jezelf de vraag wat doe ik wanneer mijn voorspelling of verwachting niet uitkomt? Door deze vraag vóór de aankoop te stellen en ook te beantwoorden neemt de kans op een emotionele en/of foute beslissing aanzienlijk af. Het is van belang dat een belegger leert denken in scenario's. Bij het Beleggingsinstituut maken we bij elke transactie een berekening van de risico/rendement verhouding. Bovendien dekken we de risico's altijd af en daardoor weten we wat een foute inschatting maximaal gaat kosten. Voorspellen hebben we vervangen door na te denken over ons ongelijk en de consequenties daarvan. Op deze manier waarborgen wij het concept van beleggen zonder te voorspellen. Conclusie In deze blog hebben we het concept van beleggen zonder te voorspellen uitgelegd. We hebben uitgelegd dat voorspellingen kunnen leiden tot emotionele pijn en een verlies van objectiviteit, zodat een belegger zich moet concentreren op hoe te reageren als zijn verwachtingen niet worden ingelost in plaats van te proberen te voorspellen. Beleggers moeten zich ervan bewust zijn dat ze in een "hoopcyclus" terechtkomen, die zou kunnen leiden tot een emotionele puinhoop. In plaats daarvan moeten beleggers proberen in scenario's te denken en hun risico's af te dekken. Ten slotte is het vaan essentieel belang dat beleggers de risico-rendementsverhouding te berekenen, alvorens een beslissing te nemen. Het concept beleggen zonder te voorspellen begrijpen, is belangrijk om een succesvol belegger te worden. Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Het verschil tussen traden en beleggen Wat spreekt u het meeste aan? Beleggen of traden? En wat is het verschil eigenlijk? Onder beleggen verstaan we het kopen van aandelen of afgeleide producten zoals trackers of turbo’s, direct of via een beleggingsfonds. Hierbij gaat u uit van een uiteindelijke stijging van de koersen op langere termijn waardoor u rendement maakt op uw belegging. Onder traden verstaan we het gebruik maken van kansen in de markt op kortere termijn. Dit kan met een breed scala aan instrumenten (aandelen, opties, futures, valuta, turbo’s, etc) en kan zowel gericht zijn op stijging of daling van de koersen. Welke aanpak brengt meer risico’s met zich mee? Over het algemeen wordt gedacht dat een trader meer risico’s loopt dan een belegger. Het is inderdaad zo dat een trader die niet weet wat hij of zij doet heel snel al het kapitaal kwijt kan zijn. Bij een belegger zal dit niet zo snel gebeuren. Echter met de juiste aanpak kan een trader zijn/haar risico’s beter controleren dan een belegger. Een belegger gaat impliciet uit van een continue groei van de economie en bijbehorende stijging van aandelenkoersen. Op basis van het verleden blijkt deze aanname op lange termijn ook uit te komen. Bij voldoende spreiding over verschillende aandelen en bij voldoende geduld kan een rendement van 6% tot 8 % worden verwacht. Tussentijds kunnen er echter correcties plaatsvinden van meer dan -20%! In de praktijk blijkt dat veel beleggers het geld toch eerder nodig blijken te hebben (en met verlies moeten verkopen) of het mentaal niet aankunnen en verkeerde beslissingen nemen. Een trader zal zelf een aanpak (methode) moeten ontwikkelen. Vaak begint dit met iets wat de trader is opgevallen in de markt. Een indicator of koerspatroon kan hierbij helpen. Het lastige is dat er geen enkel patroon is dat tot alleen maar winstgevende trades leidt. Er kan hooguit een statistisch voordeel behaald worden, maar er zal altijd rekening gehouden moeten worden met verliestrades. Het risico wat genomen wordt per trade moet dus in verhouding staan tot het totale tradingkapitaal (moneymanagement) maar ook mentaal moet een trader hiermee om kunnen gaan (mind). Het moge duidelijk zijn: traden is moeilijker dan beleggen. Een trader moet de drie onderdelen van traden op orde hebben: methode, moneymanagement en de mind. Als een trader dit echter voor elkaar heeft dan kan hij of zij traden met een risicoprofiel dat past bij hem of haar. Door middel van (back)testen kan met historische koersdata getest worden hoe dit risicoprofiel eruit ziet en wat er aan rendement maar ook aan risico verwacht kan worden. Als traden u aanspreekt en u bereid bent om er flink wat tijd en energie in te steken dan is traden wellicht ook iets voor u. Rombout Höld is Director Trading Systems van Het Beleggingsfonds.Hij heeft technische informatica gestudeerd in Delft en gebruikt deze kennis gecombineerd met jarenlange beleggingservaring voor het bouwen van hoogwaardige tradingsystemen. Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Beleggen in grondstoffen? Allereerst wil ik mij graag voorstellen. Mijn naam is Marco Haakmeester en ik ben een enthousiaste belegger. De laatste jaren heb ik me gespecialiseerd in de mijnbouwsector. Als werktuigbouwer heb ik kennis van de verschillende grondstoffen, wat deze sector extra boeiend maakt. Naast deze specialisatie wil ik op de hoogte blijven van en meer leren over brede ontwikkelingen in de markt. Hiervoor ben ik onder andere abonnee van Het Beleggingsinstituut. Twee jaar geleden heb ik bij André deelgenomen aan Coaching exclusief – een aanrader. Volgens mij zijn grondstoffen nu extra interessant door een toenemende vraag vanuit een groeiende wereldbevolking en een stijgende welvaart. Je ziet het alleen niet terug in de prijzen. Dat is vreemd, gezien de historische toppen van de algemene aandelenmarkt en obligaties in de afgelopen tijd. Maar juist die lage prijzen bieden kansen voor beleggers. Bovendien wordt een aantal metalen niet meer in nieuwe, grote ondergrondse voorraden ontdekt. Ook goud en zilver vallen ook onder de commodities. Ga je daarmee aan de slag, dan kom je in Nederland al snel op het pad van Willem Middelkoop. Via zijn fonds – waar ik ook in deelneem - heb ik zelf mijn eigen weg weten te vinden in de grondstoffenmarkt. Een van mijn eerste investeringen was Brixton Metals. Een junior met een zilverontdekking in Canada. Ik had keurig mijn huiswerk gedaan, zoals boorrapporten bestudeerd en uitgerekend wat er uit de grond te halen was. Helaas was ik wat te eenvoudig met factoren als locatie en marktsentiment omgegaan. Gevolg: er is nog 20% van mijn oorspronkelijke investering over. Ik heb het bedrijf nog steeds in portefeuille, als herinnering om kritisch te blijven kijken. Ik heb geleerd waarom dit soort bedrijven brandende lucifers worden genoemd: er is beperkt geld in kas en elke dag kost meer geld. Inkomsten zijn er dus niet. Er moet dus iets gebeuren om niet failliet te gaan. Een grote ontdekking. Tijd rekken. Opnieuw een aandelenuitgifte. Of goedkoop van de hand doen, verlies accepteren en onder een nieuwe naam een nieuw avontuur aangaan. Vandaar dat er over een goudmijn wel wordt gesproken als een gat in de grond met een leugenaar erboven. Want als je een paar miljoen uit de markt wilt ophalen voor een boorprogramma, dan moet je wel mooie verhalen kunnen vertellen. Brixton heeft me nog iets geleerd. Mineralen komen vaak samen met andere mineralen voor. Wat eerst een zilverontdekking was kan later worden gepromoot als zink of kobalt. Het is een beetje afhankelijk van de vraag in de markt. Voor Brixton zie ik trouwens nog steeds mogelijkheden. Ze zitten in een mineraalrijk gebied en houden hun hoofd nog boven water. Nog net. Want in hun investors presentation van januari 2019 zijn ze op zoek naar joint venture partners voor vrijwel al hun projecten.... Mensen worden al eeuwen gefascineerd door de rijkdom uit de grond. Kijk naar de zoutmijnen in Polen (Wieliczka, nu een museum). Hier werd sinds de 13e eeuw zout gewonnen, toen een dure grondstof. Of de goudmijnen in Zuid-Afrika, waar in de afgelopen honderd jaar 40% van de huidige bovengrondse hoeveelheid goud vandaan is gekomen. De iconische foto bij dit artikel laat een stroom goudzoekers zien die aan het eind van de 19e eeuw in de Yukon op zoek gingen naar goud. Naar verluidt hebben de winkeliers in Seattle, die de uitrusting aan deze mannen verkochten, het meeste geld verdiend. Heb je hier wel iets te zoeken als privébelegger? Ik denk van wel, zeker gezien de naderende tekorten. Vooral grote mijnbouwbedrijven betalen over het algemeen een redelijk dividend; 4% is vrij normaal. Wanneer de vraag naar grondstoffen tot hogere prijzen leidt, ligt er mogelijk ook een koerswinst in het verschiet. Ook zijn voor deze bedrijven opties met een looptijd van twee jaar beschikbaar. Aan de andere kant van het spectrum vind je de juniors, zoals Brixton. Brixton was voor mij een mislukking, maar ik heb inmiddels ook enkele bedrijven in portefeuille gehad die tien tot twintig keer over de kop gingen. Hoewel het voor mij niet mogelijk is om op al mijn criteria in te gaan noem ik hier enkele vuistregels die ik zelf hanteer: Spreiding is een must Een volwassen bedrijf mag in mijn portefeuille 10% van de asset-allocatie uitmaken. De stop-loss kan in dat geval dicht bij de aankoopkoers liggen. Voor sommige juniors calculeer ik tot 100% verlies in. Het mag dan ook slechts een klein gedeelte uitmaken van de portefeuille, soms minder dan 1%. TA kan het nodige inzicht geven. De stijgers houd ik vast, ook al overschrijden ze de 10%. Mijnbouwgiganten zoals BHP en RIO hebben ook voor twee jaar optieseries, waardoor een Beleggingsinstituut-optieconstructie mogelijk is. Zelf heb ik voor mijn portefeuille een model ontwikkeld waarmee ik de risico's en asses-allocatie per positie manage. Spreid ook in grondstoffen Goud, zilver, koper, nikkel, zink, lithium etc. Bedenk ook dat veel grondstoffen in een mix uit de grond komen. Dreigende tekorten lijken het interessantst Ijzer en olie zijn nog ruim voorradig en lijken daarom minder interessant. Maar Rockefeller heeft veel geld verdiend met olie, een grondstof die zeker toen niet zeldzaam was. Sluit daarom niets op voorhand uit. Vraag je ook af wat de vraag kan beïnvloeden. Zoek spreiding in de levensfase van mijnbouwbedrijven Juniors zijn spannend en geven reden tot veel fantasie. Er zijn voldoende voorbeelden van 100-baggers (beleggers kregen honderd keer de oorspronkelijke aanschafprijs uitbetaald). Maar een redelijke koersstijging in een volwassen bedrijf kan ook lonend zijn, zeker wanneer dit een groter deel uitmaakt van de portefeuille. Maak je eigen huiswerk Volg niet blind een internetnaam. Een aantal criteria: kijk naar de balans van een bedrijf, de LOM (life of mine, oftewel na hoeveel jaar is de mijn uitgeput), het aantal mijnen en of het management aandelen in het eigen bedrijf heeft. Bedenk waarom dit bedrijf het goed gaat doen. Ik kijk ook naar de politieke situatie in een land Nationalisatierisico's zijn bijvoorbeeld hoger in Argentinië dan in Canada. Persoonlijk beleg ik ook in een land als Congo. Voor mij is daarbij van belang welke verantwoordelijkheid de onderneming neemt. Een goede onderneming zorgt voor onderwijs, gezondheidszorg en veilige bedrijfsomstandigheden. Bij twijfel neem ik contact op met Investor relations. Tot slot: 'The rising tide lifts all boats'. Als de grondstoffensector weer in de belangstelling van beleggers komt, gaat de hele sector omhoog. Het omgekeerde is ook waar. In een bearmarkt kan je veel moeite stoppen in het juiste bedrijf, maar slechts enkele kunnen zich onttrekken aan de neerwaartse kracht van de markt. Geduld is daarom een belangrijke eigenschap. Zoals Jesse Livermore eens zei: 'It never was my thinking that made the big money for me. It always was my sitting.'
Terug naar de tekentafel De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) kwam op 17 januari jl. met een aanbeveling voor de regering, waarin het pleit voor het opzetten van een publieke depositobank. De WRR stelt expliciet dat dit een oplossing is binnen de bestaande internationale monetaire en financiële kaders. Dat is jammer, het advies doet daardoor wat provinciaals aan. Had de WRR de huidige staat van deze kaders en de rol die centrale banken spelen bij het bewaken ervan meegenomen in haar analyse, dan zou ze tot de slotsom zijn gekomen dat een depositobank onvoldoende soelaas biedt. Centrale banken zijn in onze tijd gerespecteerde instituten. In weerwil van de gangbare zienswijze hebben ze echter geen grip op financiële markten en hebben ze geen centrale plaats in onze geglobaliseerde financiële economie. Verlies van grip op financiële markten begon al in 1955. In dat jaar ontstond de zogenaamde eurodollar markt in City of London, een interbancaire geldmarkt in claims op dollars. Deze geldmarkt, die opereert buiten jurisdictie en toezicht van het Amerikaanse stelsel van centrale banken (Fed), is in latere jaren sterk gegroeid in samenhang met voormalige koloniën van Groot-Brittannië (off-shore) en andere belastingparadijzen. Eurodollars waren een financiële innovatie in reactie op renteverschillen in dollars en pond sterling, aanvankelijk om bankliquiditeit aan te vullen. Al snel werden eurodollars echter gebruikt ter financiering van handelsstromen, om kredietverlening in andere sectoren te faciliteren en voor speculatieve doeleinden, het rentetarief dat banken elkaar berekenen is Libor (London Interbank Offered Rate). Banken en hun dochterondernemingen uit diverse landen tuigden met elkaar een winstgevende private geldmarkt op en transformeerden zo van verdelers van depositospaargeld in geldvermeerderaars. Regulering en toezicht is uit zowel praktische als opportunistische redenen achterwege gebleven. Praktisch omdat deze markt al snel te groot en complex werd om nog te kunnen reguleren. Opportunistisch omdat Europese centrale banken de markt konden gebruiken voor management van hun dollarssereserves en overheden, financiële instellingen en multinationals de markt gingen gebruiken om meer te kunnen (uit)lenen en handelen. Groei van internationale kapitaalstromen in de eurodollar markt noopten de VS in 1971 tot het ontkoppelen van de dollar en goud. Vanaf dat moment opereerden financiële markten voor het eerst in de geschiedenis zonder monetair anker. ‘Groei van internationale kapitaalstromen in de eurodollar markt noopten de VS in 1971 tot het ontkoppelen van de dollar en goud’ Vanaf 1980 kregen financiële markten een flinke duw in de rug door opeenvolgende rondes van de- en re-regulering. In het verlengde van de eurodollar markt kreeg de zogenaamde repo-markt een belangrijke impuls. Het is een marktpraktijk waarbij financiële partijen gebruik maken van kwalitatief hoogwaardig schuldpapier (voornamelijk staatsobligaties) als onderpand bij financiële transacties. Het is een transactie waarbij cash voor een afgebakende periode (meestal een dag) wordt omgeruild voor een obligatie. Na de contactperiode volgt een omgekeerde transactie (repo wil dus zeggen ‘sale & repurchase’). Omdat niet hetzelfde financiële onderpand hoeft te worden geretourneerd en een equivalent volstaat, is er een levendige handel ontstaan in dit onderpand. Het meest veilige en meest gebruikte onderpand bestaat uit staatsleningen van de VS, omdat het de hoogste kredietstatus heeft en er veel leningen beschikbaar zijn. Duitste staatsleningen zijn echter ook erg gewild. Verschillende partijen in de financiële markten hebben er baat bij en opereren in deze markt: banken als kredietverleners en transactie begeleiders, pensioenfondsen en verzekeraars die lang papier liquide willen maken, custodians als transactiebegeleiders en beleggers, geldmarktfondsen die hun cash veilig kunnen beleggen, hedgefondsen die liquiditeit nodig hebben, multinationals die hun cash veilig kunnen parkeren en over kredietlijnen kunnen beschikken, overheden die een stabiele vraag naar hun schuldpapier willen zien, centrale banken die monetair beleid willen kunnen toepassen. Eurodollar en repo vormen tezamen belangrijke pijlers in het wereldwijde op krediet gebaseerde geldsysteem en staan aan de basis van Global Finance en Globalisering. Centrale banken spelen hun rol erin, maar vormen niet meer de kern ervan. Het is een markt die onder stabiele omstandigheden aan de eisen van veiligheid en liquiditeit voldoet, en juist hierdoor is deze volgens gezaghebbende betrokkenen buitensporig in omvang toegenomen. Met name sinds 1995 is groei van deze markt geholpen door regulering die schulden stimuleert, de ICT-revolutie en toegenomen economisch vertrouwen door de val van het communisme. Er was sprake van een wereldwijde toename van de welvaart, maar tegelijkertijd namen schulden bij overheden, financiële instellingen, bedrijven en consumenten snel toe. In dit padafhankelijk geëvolueerde financiële systeem bleek een kapitale weeffout te zitten: de aanname en het vertrouwen dat er onder alle omstandigheden voldoende liquiditeit (eurodollars) aanwezig is om schulden (waaronder repo onderpand) te kunnen aflossen of doorrollen. De gebeurtenissen rondom de kredietcrisis van 2007/2008 (en daarna de eurocrisis van 2011/2012) waren illustratief. Europese banken waren spil in een belangrijk segment in de Amerikaanse hypotheekmarkt. Via de eurodollar markt trokken ze geld aan om het (ook via derden) uit te zetten in Amerikaanse hypotheekleningen. Toen in 2007 bleek dat de huizenprijzen konden dalen, brak paniek uit. Onderpand bestaande uit opgeknipte en her-verpakte hypotheekleningen daalde in waarde. Banken moesten meer kapitaal opzij zetten om aan hun kapitaalverplichtingen te kunnen voldoen. Om aan geld te komen waren ze gedwongen onderpand te verkopen, met een verdere daling van waarde tot gevolg. Dit zorgde voor een neerwaartse spiraal. Banken leenden elkaar geen geld meer uit door groeiend wantrouwen, onderpand ging in de uitverkoop, financiële markten droogden op. De kredietcrisis was tegelijkertijd een onderpandcrisis en een geldmarktcrisis. Centrale banken bleken de crises niet te hebben voorzien en waren onmachtig om het tij te keren. Uiteindelijk moest de belastingbetaler garant staan voor de verliezen en toekomstige tegenvallers, het bleek een systeem van geprivatiseerde winst en gesocialiseerd verlies. Nu tien jaar na de crisis is de problematiek van het simultaan opdrogen van eurodollar markt en repomarkt niet geadresseerd. We zijn we nog steeds opgezadeld met hetzelfde financiële systeem. In die periode namen centrale banken de interbancaire geldmarkt over, werden banken ondersteund en werd staatsschuld opgekocht om rentes te verlagen en de economie aan te jagen. Dit alles deden ze om schulddeflatie te voorkomen. Ondanks deze crisismaatregelen en de immer optimistische woorden van centrale banken is de economische groei sterk achtergebleven, terwijl de wereldwijde schulden flink zijn toegenomen. De taak van centrale banken is verschoven naar het borgen van de waarde en liquiditeit van schulden in het algemeen en staatsschuld in het bijzonder. Dit resulteert in hogere schulden, te ambitieuze overheden, te grote (semi-publieke) banken en een inherent instabiel financieel systeem dat aan de basis staat van seriële bubbels, een scheve verdeling van de welvaart en sociale onvrede. Signalen in de eurodollar en repo-markt wijzen weer op toenemende spanningen in het financieel systeem. Chinese banken hebben handelsactiviteiten gefinancierd via de eurodollar markt. Met name de Chinese economie staat hierdoor onder druk. Mogelijk staan we aan de vooravond van een nieuwe financiële crisis en een economische recessie. Het gevaar van schulddeflatie is niet geweken. Waar de WRR kiest voor kleuren binnen de lijntjes, pleitte Angela Merkel eind januari in Davos voor aanpassen van de monetaire kaders. Dat is hoognodig, er moet serieus worden nagedacht over fundamentele aanpassingen. De meest effectieve manier om instabiliteit van het financiële systeem door overkreditering te voorkomen, begint bij een financieel stelsel waar risico’s weer neerslaan daar waar ze worden genomen: geen impliciete of expliciete garanties meer door de belastingbetaler. Een belangrijk element hierin is een nieuw monetair anker. De grote vraag is of overheden en centrale banken de handschoen op zullen pakken voor of na een crisis. Sander Boon is politicoloog en als zelfstandige actief als professioneel trainer en consultant. Naast zijn werkzaamheden als trainer en consultant geeft Sander regelmatig marktcommentaar en lezingen en publiceert hij over politiek, economie en het monetaire systeem in uiteenlopende media, waaronder Het Financiële Dagblad, de Volkskrant, Trouw, Reformatorisch Dagblad, website Geotrendlines en het internetplatform voor onderzoeksjournalistiek Follow the Money. Tevens ondersteunt hij een online interview platform, waarvoor hij deskundigen interviewt en ook zelf regelmatig als deskundige optreedt. Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Beginnen met beleggen: Tycho Schaaf Vermogen ging in gesprek met Tycho Schaaf (30 jaar), Branche Manager bij online broker LYNX. Hij is vanaf jongs af aan bezig met beleggen en deelde met ons zijn kijk op de wereld van het beleggen. Hoe ben je begonnen met beleggen? 'Dat is een heel proces geweest. Ik was altijd al graag met geld en cijfers bezig en zo kwam ik op jonge leeftijd in aanraking met beleggen. Via teletekst volgde ik de aandelenkoersen en werd ik steeds meer geënthousiasmeerd totdat ik zelf mijn eerste aandelen kocht. Dit was niet gelijk een succes om eerlijk te zijn, maar droeg wel bij aan mijn passie voor beleggen.' Wat maakt beleggen zo leuk? ‘Meerdere aspecten van beleggen spreken mij aan. Het is uitdagend en geen markt is hetzelfde! Een lange tijd gebeurt er weinig en kabbelt de beurs omhoog, gevolgd door een felle daling die niemand verwacht. Juist hierdoor is het een continue challenge waar je jezelf regelmatig tegenkomt. Zelf ben ik overigens meer een handelaar dan belegger. Dit betekent veel beslissingen maken in korte tijd. Het vereist weer een andere manier van denken en doen. En dan merk je dat daar ontzettend veel facetten bij komen kijken en volg je eigenlijk een leerschool die nooit eindigt.’ En ben je er veel tijd aan kwijt? ‘Absoluut, als ik ’s avonds thuis kom van werk start ik het handelsplatform weer op en ‘s ochtends tijdens het ontbijt kijk ik natuurlijk even naar de koersontwikkelingen van de nacht. Aan de andere kant ben ik er ook achter gekomen dat het niet per se goed is om altijd maar heel dicht op de markt te zitten, afstand van het scherm nemen is echt belangrijk. Er is natuurlijk ook veel meer moois in het leven dan de beurs alleen. Al durf ik wel te beweren dat voor eenieder die in de beurshandel zit, het iets moeilijks is om los te laten. Daarom zijn de weekenden ook zo fijn, even geen alsmaar verspringende cijfertjes.’ Wat voor fouten worden onder beleggers volgens jou veel gemaakt? ‘Het komt met enige regelmaat voor dat beleggers handelen in producten waar ze eigenlijk niet genoeg verstand van hebben. Je volgt niet voor niets praktijklessen en maakt een theorie-examen voordat je zelfstandig auto mag rijden. Je moet begrijpen wat de borden langs de weg betekenen. En dat geldt net zo goed voor beleggen. Neem bijvoorbeeld opties. Zorg dat je het product goed begrijpt voordat je daarin handelt, anders kan het grote gevolgen hebben. Een ander opvallend punt is dat er naar mijn mening te weinig aandacht besteed wordt aan de strategie. Wat is het plan en hoe ga je het uitvoeren? Een bekende quote hierover heb ik thuis aan de muur hangen: “If you fail to plan, you’re planning to fail”. Je strategie is de basis, leg dit nou eens eenvoudig uit aan een medebelegger waarom dit zou moeten werken. Lukt je dit, dan ben je op de goede weg.’ "Blijf investeren in jezelf" Hoe zit het met jouw eigen strategie? ‘Mijn strategie is in de loop der jaren veranderd. De insteek is veel kwantitatiever geworden. Ik heb duidelijke beslisregels wanneer een positie wordt ingenomen en beëindigd, hoeveel risico ik wil nemen en in welke producten ik handel. Als je maar een beetje heen en weer fladdert van het ene product naar het andere, dan maak je het voor jezelf heel moeilijk. Dit heb ik zelf lang gedaan en veel om heen gezien. Goede tijden worden dan opgevolgd door slechte tijden. Consequent geld verdienen zit er niet in. Probeer wel open minded te blijven; wanneer nodig is er natuurlijk ruimte om her en daar wat te schaven aan de strategie. Wanneer je vertrouwen hebt in je strategie en je daarbij comfortabel voelt, heb je ook minder behoefte om continue met de markt bezig te zijn. Je kunt dus rustig weg van het scherm en dat is heel belangrijk. Anders loert al snel het gevaar dat je er echt ingetrokken wordt en ga je forceren.’ Wat voor bedrijf is LYNX? ‘LYNX is een online broker actief in negen landen met het hoofdkantoor in Amsterdam. Via ons kunnen zowel particuliere als professionele beleggers handelen. Onze klanten hebben toegang tot een groot aantal markten wereldwijd. Van Euronext Amsterdam tot beurs van New York of China. Wij faciliteren de toegang tot de markten en onze klanten beschikken over een stabiel en professioneel platform, waar tegen lage tarieven gehandeld kan worden. Ons platform past met name bij beleggers die al wat langer actief zijn op de financiële markten en op zoek zijn naar een serieuze partij.’ Hoe onderscheid LYNX zich tussen andere online brokers? ‘Wij bieden een platform aan met heel veel mogelijkheden en tools, waardoor je uiteindelijk tot betere beleggingsbeslissingen komt. Je hebt hulpmiddelen die voor jou alles bijhouden en veel informatie geven zodat je precies weet waarom een optie aantrekkelijk is geprijsd of niet. Daarnaast is het platform stabiel. Je kunt erop vertrouwen dat je altijd toegang hebt tot de markten. Zoals ik al eerder noemde is ons productaanbod heel breed, je kunt beleggen van Amsterdam tot New York in aandelen, opties maar ook futures in Tokio. Wij hebben eind 2018 de tarieven voor aandelen en opties op Euronext verlaagd, waarbij met ons aandelenoptietarief van € 0,79 de goedkoopste broker zijn in Nederland. Dit maakt het voor beleggers buitengewoon aantrekkelijk om via LYNX transacties te verrichten.’ Hoe kijk jij naar 2019? ‘Ik denk dat 2019 een volatieler jaar wordt dan het jaar ervoor. Voor de handelaar komen er kansen omdat er meer beweging is op de financiële markten. En de belegger, die heel veel mooie jaren heeft gehad, moet net iets beter opletten. De eerste scheurtjes in de lange ‘bullmarkt’ zijn duidelijk zichtbaar.’ Heb je nog een laatste tip? 'Blijf investeren in jezelf, steek tijd en aandacht in je ontwikkeling om een betere belegger te worden. Hoe eerder je daarbij stilstaat, hoe groter de kans op een mooi resultaat.' Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
TRZ Funds, een alternatief beleggingsfonds Vermogen heeft en gesprek met Jos van Trier. Hij is directeur van TRZ Funds. Dit fonds onderscheidt zich door een interessant trackrecord met zeer stabiele rendementen over de laatste acht jaar. Vermogen wil weten hoe dit kan en wat het geheim is van hun strategie. Zou je voor mensen die niet weten wat TRZ Funds is kunnen uitleggen wat TRZ Funds inhoudt? “TRZ Funds is een alternatief beleggingsfonds, dat wil zeggen dat wij een alternatieve beleggingsstrategie hebben ten opzichte van de klassieke beleggingscategorieën: aandelen, vastgoed, cash en obligaties. De vijfde categorie, alternatieve beleggingen, kent veel verschillende vormen. Wij richten ons op een actieve handelsstrategie, in het bijzonder arbitrage. Arbitrage is in de kern heel simpel: je koopt en verkoopt gelijktijdig effecten op verschillende markten om gebruik te maken van koersverschillen. Om een voorbeeld te geven: veel bedrijven hebben twee beursnoteringen op twee verschillende beurzen. Zo heeft Shell een notering aan de beurs in Amsterdam en aan die van Londen. Bij de juiste koersverschillen kopen we een aandeel Shell, op de beurs in Nederland en verkopen we op hetzelfde moment datzelfde aandeel in Londen. We gaan dan “short” in het aandeel in Londen. Vervolgens monitoren we de koersontwikkelingen op beide markten en bij een gunstig prijsverschil sluiten we de positie door op hetzelfde moment het aandeel in Amsterdam te verkopen en het aandeel in Londen te kopen. De prijsverschillen zijn klein en bewegelijk dus je hebt daar wel de juiste software, systemen, schaalgrootte en handelstoegangen voor nodig.” Wat maakt TRZ Funds onderscheidend? “Het voordeel van onze strategie is dat hij heel stabiel is en niet afhankelijk is van de markt. In het huidige klimaat zien we natuurlijk dat de aandelenmarkten omhoog zijn gegaan de afgelopen jaren. Men denkt nu dat deze trend wordt doorbroken en dat is ook wat we hebben gezien in de afgelopen maanden. Wij bieden een goed alternatief beleggingsproduct in dit klimaat. TRZ Funds is opgestart in mei 2010 en wij hebben over de gehele periode een rendement van 105% behaald. Op jaarbasis is ons rendement gemiddeld 8.7%. Het slechtste jaar hadden wij in 2017, toen waren de markten heel laag volatiel, maar zelfs in dat jaar verloren wij niet veel geld, slechts 1,9%. Alle andere jaren zijn winstgevend geweest. Wij focussen ons op stabiele en consistente rendementen en hebben weinig verlies. Dat maakt dat wij een interessant beleggingsproduct hebben.” “Wij investeren veel in systemen, strategieën én in de mensen die toezicht houden op die systemen. We proberen zoveel mogelijk met software en modellen te werken zodat we weten wanneer er kansen zijn. Inmiddels hebben we een palet van strategieën. Van het simpel kopen en verkopen van een aandeel tot optie-strategieën en strategieën die gedreven zijn door events zoals bijvoorbeeld overnames. Binnen die strategieën proberen we ook de diversifiëren. In de praktijk wordt gemiddeld met 100 tot 300 posities gehandeld waardoor we het risico spreiden.” Wat voor soort mensen investeren in TRZ Funds? “Wij zijn een professioneel beleggersfonds. Wij richten ons in principe op professionele beleggers. Voor de particuliere markt betreft dit mensen die minimaal voor 100.000 euro bij ons investeren. Verder hebben we een aantal institutionele beleggers en family offices als klant. We zien de interesse in deze markt sterk toenemen en verwachten een aantal belangrijke ontwikkelingen op dit gebied in 2019. Hoe kijk jij vanuit TRZ Funds naar het nieuwe jaar? We hebben natuurlijk gezien dat de aandelen markten sterk zijn gestegen de afgelopen jaren. Wanneer de markten heel stabiel naar boven gaan worden de handelsspreads kleiner. De beweeglijkheid (volatiliteit) is dan laag en in dit klimaat is het lastiger voor ons om rendement te maken, maar we verliezen ook niet veel. Voor ons was dit het geval in 2017 en een deel van 2018.. We zagen een kentering in 2018; in het afgelopen jaar behaalden wij een positief rendement van 5% terwijl aandelenbeleggers gemiddeld 10% verloren. Voor 2019 verwachten dat de beweeglijkheid in de aandelenmarkten zich voortzet. Voor ons is dat in beginsel gunstig. Wij zijn positief gestemd en verwachten veel groei in ons beheerde vermogen vanuit de institutionele markt. Voor particuliere beleggers hebben wij een interessant fonds dat een goede spreiding kan geven binnen de beleggingsportefeuille. Jos van Trier behaalde een Ph.D. in de Geofysica aan Stanford University in de VS. Na zijn studie werkte hij voor verschillende high-tech bedrijven in de VS aan big data en artificial intelligence projecten. Uiteindelijk leidde hij een softwarebedrijf met toepassingen in de financiële wereld en raakte betrokken bij projecten voor verschillende banken en handelshuizen. Hij zag dat de handelaren van deze partijen vaak rendement maken in de zgn. arbitragehandel. Dat bracht hem op het idee om deze handelsstrategieën ook toegankelijk te maken voor particuliere beleggers. In 2010 startte hij met TRZ Funds’ beleggingsfonds, een arbitragefonds dat meerdere malen een internationale prijs kreeg vanwege de zeer stabiele rendementen. Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Interview: Huib Boissevain “Je ziet nu in vastgoed twee verschillende krachten die samen voor een behoorlijk evenwicht zorgen. Er zit nog altijd groei in de markt. Maar dat leidt niet tot een overspannen stemming; investeerders en financiers zijn eerder wat voorzichtiger. Dus geen risico van een overspannen markt met heftige bewegingen, maar juist wel kansen op goede rendementen. Dat is voor beleggers een mooi moment om de kansen van nieuwe emissies te onderzoeken.” Annexum Beheer biedt particuliere beleggers toegang tot markten die voor individuele beleggers moeilijk te betreden zijn. Huib Boissevain is CEO van Annexum en vertelt over nieuwe supermarktemissies, de nieuwe woningportefeuille en de voorbereidingen voor zorgvastgoed. Daarnaast peilt hij de stemming in de markt en deelt hij zijn visie voor het vastgoed in 2019. Annexum kondigt twee emissies aan. Wat houden die in? “Wij hebben twee grote supermarktemissies in voorbereiding. De eerste emissie is net gestart en is voor het Supermarkt Fonds Nederland. Dit fonds bestaat al sinds 2010 en heeft een uitstekend trackrecord. De emissieopbrengsten worden gebruikt om vier nieuwe recent verworven supermarkten in de Randstad te financieren. Supermarkt Fonds Nederland bezit 24 supermarkten met een spreiding door heel Nederland. De tweede emissie betreft een portefeuille met Nederlandse en Duitse supermarkten die we recent hebben aangekocht. Deze emissie zal later dit jaar plaats vinden. "Groei en voorzichtigheid; dat is een mooie mix" - Huis Boissevain Vanwaar die mix Nederlands en Duits? “Als je de kansen van supermarktvastgoed eenmaal hebt gezien, dan ligt uitbreiden voor de hand. En dan is Duitsland gewoon een plek waar je wilt zijn. Het is een zeer grote markt met bijzonder koopkrachtige consumenten. Daarnaast kun je er ook een spreiding van kansen en risico’s in zien. Het gaat in Nederland en Duitsland in de basis weliswaar over dezelfde deelmarkt, supermarktvastgoed. Toch zijn er interessante verschillen. In Nederland zie je dat iedereen naar het midden beweegt. Albert Heijn en Jumbo zijn steeds aan het concurreren met prijzen. Albert Heijn is een van de initiators van de concurrentie op prijs; dat is al heel lang bezig. Tegelijkertijd zien we dat Lidl bezig is met een verbeterde supermarktbeleving door o.a. de bakkerijen in de winkel uit te breiden en de kwaliteit van producten te verbeteren. Duitsland is diverser; met meer verschillen in omvang van supermarkten, een speciale rol voor drogisterijen die ook food verkopen, en een veel grotere rol voor discount.” Wat verdient er voor jou nog meer aandacht in 2019? “Wonen is opnieuw een groot thema. Wij hebben een woningportefeuille gekocht en daar verwachten we veel van. Iedereen weet dat er een tekort is aan huurwoningen in Nederland. Met name starters hebben moeite met het vinden van geschikte en betaalbare woonruimte. Annexum heeft de afgelopen jaren drie woningfondsen geplaatst met woningen in dit segment. Het zijn kantoren die getransformeerd zijn naar woningen. De portefeuille die we recent hebben aangekocht betreft ook weer vier voormalige kantoorobjecten, verspreid over Nederland, die getransformeerd zijn naar duurzaam wonen. Deze objecten hebben vaak een interessant aanvangsrendement. Dat maakt het aantrekkelijke beleggingsobjecten. Ons nieuwe woningfonds met starterswoningen zullen we in de loop van 2019 gaan plaatsen bij beleggers.” Welke veranderingen zie je in het werk van een beheerder als Annexum? “Het wordt steeds meer een vak van diepe, gespecialiseerde kennis. Je moet de ” onderliggende krachten en ontwikkelingen goed kennen. Ik geef vaak het voorbeeld van de supermarkt; daar kijk je door het vastgoed heen naar de ontwikkelingen in de (food-) retail. Een ander goed voorbeeld van kennis opbouwen is zorg. Wij zijn altijd actief op zoek naar zorgvastgoed. De zorg is een markt die steeds meer belangstelling krijgt, maar het is tegelijkertijd ook een markt waar maar een beperkt aantal spelers actief is. Het is een complexe wereld met veel invloed van de overheid. Annexum heeft een team van specialisten die datagedreven onderzoek doen naar de vraag naar zorgvastgoed en de toekomst van de sector. Zo wordt er bijvoorbeeld heel scherp lokaal gekeken naar bevolkingsontwikkeling en zorgbehoeftes. Dat gebruiken wij nu bij het ontwikkelen van een nieuw zorgvastgoedfonds.” Wat valt je op met betrekking tot vastgoed in 2019? “Het valt op dat er meer mensen zijn die spreken over risico’s. De Nederlandse banken zijn terughoudender geworden in het verstrekken van financieringen. Er gebeurt van alles in de wereld wat de stemming onder investeerders beïnvloedt. Neem de Brexit. Maar ik zie vooral markten die het al een tijd heel goed doen. Ook de vastgoedmarkten. Dan hoor je veel mensen denken: als het hard omhoog is gegaan, dan kan het ook weer hard omlaag. In de aandelen is dat ook wel een beetje zo gebeurd de afgelopen maanden. Maar aan de vastgoedkant hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Dat iedereen nu al voorzichtiger wordt, terwijl de markt nog stijgt, betekent dat er vrij nuchter wordt gekeken. En ook al is een kleine correctie denkbaar, die zal niet zo heftig zijn. Dat is het dempende effect van de voorzichtigheid van dit moment.” Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Een goede belegger word je niet vanzelf Sander Swuste (44) verkocht onlangs zijn internetbureau. Hij richt zijn pijlen nu met behulp van het beleggingsinstituut full-time op de beleggerswereld. ‘André heeft mij meteen getriggerd. ‘Hij heeft een enorme ervaring en is meteen to the point. Daarmee bracht hij mij in het begin van mijn á propos. Maar hij heeft van mij wel een betere handelaar gemaakt.’ ‘Tijdens mijn studio economie had ik een huisgenoot die bezig was met handelen in opties. Hij vroeg mij om hulp om wat berekeningen te doen en hij wekte daarmee mijn interesse in de mogelijkheden van opties. Kort daarna ik ben ik samen met een vriend mijn eigen bedrijf gestart. Ik heb dit bedrijf 18 jaar geleid en in die periode ook regelmatig,gehandeld in opties. Sinds anderhalf jaar is er meer ruimte vrijgekomen in mijn leven omdat ik mijn eigen bedrijf heb verkocht. Ik heb me vol op het handelen in opties gestort.’ ‘Het is best moeilijk om vanuit het niets een branche in te stappen. Je hebt totaal geen ervaring. Het is allemaal nieuw. Het kost veel tijd en je moet veel investeren in jezelf en je ontwikkeling. Normaal gaan mensen studeren en stagelopen en rollen zo het vakgebied in. Zo kijk ik ook naar het handelen in opties. Nadat ik mijn bedrijf gekocht had wilde ik mijn kennis van opties een betere basis geven. Daarom was ik op zoek naar een mentor, iemand die echt verstand had van het vak en mij iets kon bijleren. Zo kwam ik bij het Beleggingsinstituut, ik zag dat ze gericht zijn op opties. Dat was precies waar ik naar op zoek was en dat triggerde mijn enthousiasme.’ In de leer bij het Beleggingsinstituut ‘Ik ben bij het Beleggingsinstituut echt begonnen bij de basis van het optie-beleggen. Het was heel verfrissend. Ik heb mezelf daar helemaal opnieuw kunnen uitvinden. De manier waarop ik handelde had regelmatig meer te maken met geluk, dan met het verstandig toepassen van de kennis die ik had. Alles over opties weten is wat anders dan het in de praktijk doen. Ondanks dat ik een redelijke basiskennis had, had ik geen duidelijk referentiekader hoe ik in de praktijk duurzaam succesvol kon zijn. Daarom koos ik voor de trainingen. Ik was nogal snel geneigd om impulsieve beslissingen te nemen. Ik heb een paar keer goed verkeerd gezeten dus ik weet wat verlies is. Het belangrijkste wat ik bij het Beleggingsinstituut geleerd heb, is de ‘beleggersmindset’. ‘Daarnaast publiceert het Beleggingsinstituut zelf ook de eigen trades zodra zij deze willen innemen. Zij zijn dus heel transparant. Het is heel inzichtelijk en elke trade wordt van een duidelijke uitleg voorzien. Hier kan een cursist van het Beleggingsinstituut dus veel van leren. En ook belangrijk: ze geven zichzelf bij het Beleggingsinstituut geen voorsprong op de markt ten opzichte van de cursist.’ Psychische Mindset ‘De eerder genoemde psychische mindset is misschien nog wel het aller lastigste. André heeft met zijn directheid mij in het begin enorm van mijn á propos gebracht. Maar mij wel een betere handelaar gemaakt. Een voorbeeld: ’s ochtends om 9 uur doet zich een interessant patroon voor, om 9.05 wordt je bevestigd in je vermoeden dus je start een trade. En met een beetje geluk wordt deze trade al snel succesvol. Om 13 uur is er winst en dat voelt goed. Wat doen onervaren mensen vervolgens? Die starten om 15 uur nog een trade bij een totaal ander fonds omdat zij het gevoel hebben dat niet kunnen verliezen. Dan ben je natuurlijk binnen de kortste keren je eerdere winst alweer kwijt. Dat is een fout die ook ik met enige regelmaat maakte. Ik wist hoe het werkte maar toch maakte ik nog teveel fouten. Je moet leren om jezelf onder controle te houden en jezelf niet te overschatten. André heeft het tijdens alle bijeenkomsten van het Beleggingsinstituut heel duidelijk gemaakt: zorg dat je een plan hebt, handel in wat je begrijpt en gebruik je hoofd. En laat je niet leiden door je gevoel.’ ‘André laat zien in zijn voorbeelden dat je met opties verlies kan managen en winst kan beheren, dat is veel lastiger met aandelen. Ook wel de parachutewerking. De parachutewerking van opties is geweldig. Die uitleg is een echt eye-opener voor de deelnemers. Daar had ik hiervoor nooit bij stil gestaan. Met opties beleggen kan dus ook een vervanging zijn voor beleggen in aandelen, maar wel over een langere tijd van bijvoorbeeld 4 of 5 jaar.’ 2019 ‘Wat handelen betreft wordt het een heel interessant jaar. Er is veel meer volatiliteit, dat is voor ons als optie-traders heel interessant. Daar valt echt iets te halen. Maar nogmaals: dat gaat niet zonder een goed opgezet plan, overzichtelijke money management en een psychisch sterkte mindset.’ ‘Ik wil mij persoonlijk veel meer gaan richten op de technische kant. En goed snappen wat bij verschillende signalen, verschillende handels mogelijkheden zijn. Ik laat mij hierdoor graag adviseren door algoritmes waar ik in 2019 ook veel tijd en aandacht aan zal besteden.’ ‘Heel hoog op mijn lijstje bij het Beleggingsinstituut staat de tradeweek. Hoe fantastisch is dat: als een soort “stagiair” meedoen in het echte bedrijf en handelswereld. Dan kan men echt snappen hoe het vak in elkaar zit. Ik wil graag leren. En horen wat ik niet goed doe. In verhouding zijn de kosten voor deze begeleiding erg laag. Nergens kun je voor zo’n bedrag echt meedoen in het vakgebied. Je mag meedoen. Je zit daar om echt iets te leren. Een aanrader dus.’ 7 Tips voor beginners van Sander Als amateur handelaar zit ik nog in een sterke leercurve. Maar ik heb voor mezelf wel helder wat ik belangrijk vind. Zorg voor een plan. Zorg dat je verstand hebt van het instrument waarmee je handelt. Zorg dat je een mentor hebt. Zorg dat je wanneer je handelt, dat je weet wat moneymanagement is. Hoe je werkt met stop-loss Ren niet achter de koers aan omdat je iets te graag wil. Hou verwachtingen realistisch. Verliezen hoort erbij. Handel met een verwachte opbrengst. Weet hoeveel verlies je kan maken ten opzicht van de winst zodat je toch nog iets overhoudt. Het Beleggingsinstituut leert beleggers gezond rendement maken met beperkt risico. Dit doen wij via ons online coachingsprogramma en met behulp van persoonlijke trainingen. Bekijk nu ons aanbod hier.
Heeft u uw reflexen onder controle? Een belangrijk onderdeel van uw beleggingsstrategie speelt zich niet zozeer af op de beurs, maar in uw hoofd. Een succesvol belegger of trader heeft naast een plan ook een 'mindset' die zich houdt aan de gekozen strategie en zich niet laat verleiden tot het handelen vanuit reflex of emotie. Daarmee neemt u het in zekere zin op tegen uw eigen biologie. Uw hersenen zijn er namelijk op ingericht om op de beurs het tegenovergestelde te doen van wat u graag zou willen zien. Lex Tabak is Mindset coach bij het Beleggingsinstituut Neocortex We zijn opgegroeid met het beeld dat onze omstandigheden maakbaar zijn. We hebben geleerd dat door logisch na te denken en een plan te maken, we regie uit kunnen oefenen over die omstandigheden. Of het nu aankomt op werk, relaties, de aanschaf van een auto of op een slimme wijze geld beleggen op de beurs: we hebben het beeld dat we ‘in control’ zijn over onze keuzes. Veel beleggers stappen bij een trade in met de beleving dat zij hun emoties onder controle hebben en dat zij zich zullen gaan houden aan hun plan. Het logisch nadenken en plannen maken vindt plaats in het hersendeel dat we neocortex noemen. Via dat deel van de hersenen leest u op dit moment deze tekst en in datzelfde deel denkt u rationeel na over uw beleggingsstrategie. U plant, wikt, weegt en doet onderzoek met behulp van uw neocortex. Via uw neocortex vertoont u dat wat ik uw ‘aangeleerde gedrag’ noem. Het is het gedrag wat u in de loop van uw leven belangrijk bent gaan vinden en u handelt hierbij vanuit uw overtuiging. Amygdala Helaas houden de hersenen niet op bij de neocortex. U heeft namelijk een sluimerende stier in uw porseleinkast staan. Dit hersendeel wordt de amygdala genoemd en over dit deel heeft u geen controle. De amygdala wordt ook wel ‘reptielenbrein’, of ‘monkeybrain’ genoemd. Het is het deel van uw hersenen dat verantwoordelijk is voor uw vechten of vluchten reflex. Dit systeem is van groot belang geweest voor onze overleving en is dat in wezen nog steeds. Millennia geleden konden we op basis van die reflexen overleven, omdat we voortdurend op onze hoede waren voor naderend gevaar. Vandaag de dag komt dit systeem spaarzamer, maar nog steeds bliksemsnel tot leven als dat nodig is. Het is het gedrag wat u vertoont als u door een auto wordt afgesneden op de snelweg. U handelt in zo’n geval. De acties van zo’n moment zijn reflexmatig en de neocortex is in geen velden of wegen te bekennen. Veel mensen hebben een negatieve associatie met dat eigen gedrag. Zoals de ouders die niet kunnen begrijpen dat ze zonder kinderen hun brandende huis zijn uitgerend. Toch is dat vanuit de amygdala bekeken volstrekt logisch. ‘Kinderen eerst’ is neocortex taal, geen amygdala taal. Uw amygdala speelt een belangrijke rol bij het handelen op de beurs. Veto Het is inmiddels aangetoond dat alle informatie die onze hersenen binnenkomt deels langs onze amygdala gaat, waar het gefilterd wordt op potentieel gevaar. Hierbij zijn twee omstandigheden voor de belegger van belang: De amygdala heeft het vetorecht en kan de neocortex opzij schuiven als dat nodig is; Het onderwerp 'geld' leidt voor veel mensen tot een vechten of vluchten respons. Door deze omstandigheden kan het voorkomen dat u iets volstrekt onlogisch doet dat afwijkt van uw voorgenomen plan. Het vervelende hierbij is dat u zich dit pas achteraf realiseert, als het 'gevaar' geweken is. Dan is uw neocortex namelijk pas weer aan de beurt en kan het voorgenomen plan erbij gepakt worden. Ook beleggers die over veel financiële middelen beschikken en zich in feite niet druk hoeven te maken over winst of verlies op de beurs, zijn vatbaar voor de reflexen van de amygdala. Immers, 'voldoende geld' en 'geen echte risico's' is een neocortex benadering. De amygdala redeneert anders. Die heeft ergens tussen geboorte en vandaag geleerd dat geld gaat over overleven en dat is alles wat de amygdala moet weten om het verlies van geld te zien als 'gevaar'. Mindset Als we bij het Beleggingsinstituut praten over 'mindset' hebben we het over de verhouding tussen uw reflexen en uw plan, oftewel de verhouding tussen uw neocortex en uw amygdala. In hoeverre bent u in staat om uw reflexen onder controle te houden en uw plan uit te voeren? Anders gezegd, in hoeverre bent u in staat om uw geregisseerde gedrag - uw planning vooraf - dominant te laten zijn? Veel beleggers hebben moeite met het voorkomen van hun reflexen op het moment waarop acuut handelen op de beurs voor de hand ligt, vooral nadat de posities ingenomen zijn. Het is dan ook niet vreemd dat onderzoek heeft aangetoond dat beleggers goed de tijd nemen voor de aankoop van posities, maar te weinig tijd nemen bij verkoop. Aankoop doet een beroep op de neocortex en vindt plaats voor de inname van een positie, verkoop vindt plaats tijdens handelsdagen en hier is de amygdala bij betrokken. De belegger die grip wil krijgen op de eigen mindset dient in kaart te brengen wat hij/ zij doe op welke moment en waarom. Reflectie op het eigen handelen en de eigen emoties dient hierbij centraal te staan. Lex Tabak, MSc. heeft een achtergrond als organisatie adviseur en coach. Hij houdt zich bezig met cultuurtrajecten binnen organisaties via het samenwerkingsverband Expeditie Onderstroom. Lex is gespecialiseerd in houding en gedrag van professionals en past dit onder meer toe bij het handelen op de beurs. Lex begeleidt beleggers en handelaren die meer grip willen krijgen op hun mindset, door inzichtelijk te maken waar het eigen gedrag vandaan komt en hoe je dit kunt beïnvloeden Coaching op de mindset, aangevuld met een goede beleggingsstrategie levert resultaten op. Heeft u behoefte aan coaching op uw mindset? Bekijk dan ons aanbod: Tradeweek of coaching exclusief.
