Als belegger moet je continue op je hoede zijn voor de ontwikkelingen die de koersen maken. Dit geldt al helemaal wanneer een koers in een andere richting beweegt dat je had verwacht. Naast ‘elephants in the room’ en ‘grey rhino’s’ maken beleggers zich ook druk over een black swan. In dit artikel wordt er verder op het begrip ‘zwarte zwaan’ ingegaan.
Black swan, naar het Nederlands vertaald betekent het zwarte zwaan. Het is een term die bedacht is door Nassim Nicholas Taleb, een hedgefondsmanager. Het fenomeen is gebaseerd op gebeurtenissen die niet of moeilijk te voorspellen zijn.
Tot in de negentiende eeuw werd gedacht dat alle zwanen wit waren, maar plotseling bleken er in Australië ook zwarte zwanen te leven. Dit was zo een gebeurtenis waar niemand rekening mee had gehouden.
Enkele voorbeelden van een black swan zijn: de opkomst van het internet, grote terroristische aanslagen en de Eerste Wereldoorlog. In tegenstelling tot grijze neushoorns valt er dus niet te voorspellen van de volgende black swan zal zijn.
Een black swan op financiële markten
Op Financiële markten gaat het vanzelfsprekend niet letterlijk om zwarte zwanen, maar wel over gebeurtenissen die niemand had kunnen voorspellen. Dit zijn gebeurtenissen die grote invloed hebben op de financiële markt. In het volgende kopje wordt dit verduidelijkt met enkele voorbeelden die grote gevolgen hadden.
Welke black swan zijn er in het verleden allemaal geweest
De financiële crash van de huizenmarkt in 2008 is een van de meest recente en bekendste ‘black swan’. Het effect van de crash van catastrofaal en wereldwijd.
In 2008 werden de inwoners van Zimbabwe slachtoffer van een enorm geval van ‘hyperinflatie’. De inflatie begon in 1997, onder het bewind van president Mugabe, en liep door tot in 2008. Het hoogste percentage van inflatie was 500 miljard procent! Dit zorgde ervoor dat een krant 25 miljard dollar Zimbabwe en een biertje zelfs 150 miljard dollar Zimbabwe. Dit soort vormen van hyperinflatie kunnen een land financieel verwoesten.
Tot slot de ‘dot-com bubble’ van 2001. Dit was een black swan die vergelijkbaar was met de financiële crisis van 2008. Amerika genoot een snel groeiende economie en toename van het privévermogen voordat de economie catastrofaal instortte. Omdat het internet in die tijd nog in de kinderschoenen stond wat betreft het commercieel gebruik, investeerden verschillende beleggingsfondsen in technologiebedrijven met hoge waarderingen en geen markttrekkingen. Toen deze bedrijven instortte, werden de fondsen hard geraakt en werd het neerwaartse risico doorgegeven aan de investeerders. De digitale front was nieuw en daarom was het bijna onmogelijk om deze ineenstorting te voorspellen.
Grey rhino
De term ‘grey rhino’ staat symbool voor een ontwikkeling waarvan de kans groot is dat ze daadwerkelijk plaatsvinden en waarvan de invloed ook groot is, maar die iedereen toch negeert. De term heet grey rhino, omdat wanneer neushoorns in het wild aanvallen, ze dat niet zo maar doen. Je ziet ze al even staan en ze laten voor ze op je afkomen rennen een luid snuivend geluid horen.
Een grijze neushoorns uit het verleden is bijvoorbeeld: de opgebouwde schuldenberg in China. Banken en bedrijven in China hadden hun schulden de laatste jaren fors zien oplopen. Moody’s verwacht dat die schulden verder stijgen en het verlaagde dan ook de kredietwaardigheid. De Chinese autoriteiten proberen wel de schulden terug te dringen, maar gevreesd wordt dat dit de groei zal drukken. En gezien de omvang van de Chinese economie, inmiddels de tweede in de wereld, zal dat waarschijnlijk ook elders in de wereld zichtbaar zijn. Zo exporteren veel bedrijven naar China. De zeepbel in de Chinese huizenmarkt wordt ook gezien als een grijze neushoorn
Elephant in the room
Het fenomeen olifant in de kamer betekent eigenlijk vrijwel het tegenovergestelde van de black swan. Het staat symbool voor een overduidelijk probleem of risico waar niemand het over wilt hebben. Als er een olifant bij je in de kamer staat merkt iedereen die op. Maar soms wil niemand erover spreken, omdat het bijvoorbeeld een taboe kan zijn.
Bij olifanten in de kamer kun je bijvoorbeeld denken aan de noodzaak om de risico’s voor banken door allerlei regels te introduceren. Maar inmiddels ligt de bankencrisis alweer zo een 10 jaar achter ons en is er nog steeds discussie over onder meer de kapitaaleisen voor banken.
