De nominale waarde is een veelvoorkomend begrip in de economie en in de beleggingswereld. Maar wat is het eigenlijk? Het is de aflossingsprijs van een effect. Normaal gesproken wordt deze vermeld op de voorkant van het effect. Als we het hebben over de nominale waarde van aandelen en obligaties is dit de vermelde waarde van een uitgegeven effect, in tegenstelling tot de marktwaarde. In de huidige economie verwijst de nominale vaak naar de onaangepaste koers of huidige prijs. Alleen wordt daarbij geen rekening gehouden met inflatie of andere factoren die invloed hebben, in tegenstelling tot de reële waarden, waarbij wel rekening wordt gehouden met inflatie en andere factoren.
De nominale waarde begrijpen
De nominale waarde is een zeer belangrijk onderdeel bij veel berekeningen van onder andere obligaties en aandelen, waaronder rentebetalingen, marktwaarden, kortingen, premies en rendementen. De nominale waarde is bij preferente aandelen doorgaans stukken lager dan de marktwaarde door de overwegingen van vraag en aanbod. Daarentegen is de nominale waarde van preferente aandelen doorgaans meer in overeenstemming met de marktwaarde op basis van de marktrente.
Nominale en reële waarde hebben ook een belangrijke rol in de economie. Of we nu kijken naar het nominale bbp tegenover het reële bbp of de nominale rentetarieven tegenover de reële rentetarieven, nominale waarde speelt steeds een rol. Reële waarden spelen een rol als er wordt gekeken naar de veranderingen in koopkracht. Bijvoorbeeld, het nominale rendement weerspiegelt de inkomsten van een belegger als een percentage van zijn of haar initiële investering, terwijl het reële rendement rekening houdt met inflatie en de werkelijke koopkracht van de inkomsten van de belegger.
Nominale waarde van obligaties
Bij obligaties is de nominale waarde het bedrag dat op de vervaldag aan de obligatiehouder wordt terugbetaald. Doorgaans hebben bedrijfs-, gemeente-, en staatsobligaties een nominale waarde van € 1.000, € 5.000 en € 10.000.
Mocht het zo zijn dat het rendement tot de vervaldatum van een obligatie hoger is dan de nominale rente, dan zal de reële waarde van de obligatie lager zijn dan de nominale waarde en zeg je dat de obligatie beneden pari wordt verkocht. Andersom, als het rendement tot de vervaldatum van een obligatie lager ligt dan de nominale waarde, zeg je dat de obligatie boven pari wordt verkocht. Als deze waardes gelijk zijn wordt hij verkocht tegen de nominale waarde. Obligaties met nul coupon worden altijd verkocht met een korting. Dit is zo omdat de belegger pas rente ontvangt als de obligatie afloopt. Voor het berekenen van de marktwaarde van een obligatie is ook een formule:
Obligatieprijs = SOM (couponbetalingen) / (1 + marktrendement) ^ i + nominale waarde / (1 + marktrendement) ^ n
Daarbij:
couponbetalingen = nominale waarde * couponrente
i = elk jaar
n = totaal aantal jaren
De nominale waarde van aandelen
De nominale waarde van een aandeel van een bedrijf is een willekeurige waarde die toegekend wordt voor balansdoeleinden op het moment dat een bedrijf aandelenkapitaal uitgeeft. Deze heeft weinig tot geen invloed op de beurskoers van de aandelen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een bedrijf de permissie krijgt om met de uitgifte van zijn aandelen € 5.000.000 op te halen. In dit geval zeggen we dat het bedrijf 5.000.000 aandelen uitgeeft tegen de nominale waarde van een € 1.
Het verschil tussen deze waarde en de werkelijke verkoopprijs van de aandelen wordt de uitgiftepremie genoemd, deze kan erg groot zijn, maar technisch gezien wordt het niet opgenomen in het aandelenkapitaal. Ook kan het zo zijn dat het beperkt wordt door toegestane kapitaallimieten. Stel dat de aandelen van het bedrijf worden verkocht tegen een prijs van € 5, dan wordt € 5.000.000 geregistreerd als betaald aandelenkapitaal en de andere €15.000.000 behandeld als extra.
Preferente aandelen zijn hybride activa. Preferente aandelen keren namelijk dividenden uit die omgezet kunnen worden in gewone aandelen. De nominale waarde van het aandeel is hier erg belangrijk, omdat deze wordt gebruikt voor het berekenen van het dividend. Als een bedrijf bijvoorbeeld preferente aandelen van 5% uitgeeft met een nominale waarde van € 40, dan zou jaarlijks een dividend van € 40 * 5% = € 2 per aandeel worden uitbetaald.
De prijs van de preferente aandelen wordt bepaald door de marktbeoordeling van het aangeboden dividendpercentage, in dit geval is dat 5%. Als de markt 5% een goed percentage vindt, zal het aandeel verhandeld worden rond de nominale waarde. Als het percentage aan dividend hoger of lager is dan wat de marktverwachting is, dan zullen de aandelen worden verhandeld tegen een prijs hoger of lager dan de nominale waarde.
Nominale waarde in de economie
In de economie wordt bij de nominale waarde verwezen naar de huidige geldwaarde, deze waarde wordt niet gecorrigeerd door inflatie. Dit is wat het relatief nutteloos maakt bij het vergelijken van waarden in de tijd. Dit is ook de reden dat beleggers de voorkeur geven aan rekenen met de reële waarde – die wel rekening houdt met inflatie – om zo een nauwkeurigere en beter te begrijpen vergelijking te maken. De reële rente is de nominale rente min de inflatie.
Reële koers = nominale koers – inflatiekoers
Laten we zeggen dat in jaar X de nominale groei van het bruto binnenlands product 5% is. In datzelfde jaar is de inflatie 2%. De reële groei van het bruto binnenlands product is door de inflatie dan slechts 3%.
Nominale versus reële wisselkoersen
De nominale wisselkoers is het aantal eenheden van een binnenlandse valuta waarmee een eenheid van een bepaalde vreemde valuta gekocht kan worden. De reële wisselkoers wordt gedefinieerd als de verhouding van het prijsniveau in het buitenland tot het prijsniveau in het binnenland. Daarbij wordt het prijsniveau in het buitenland via de huidige nominale wisselkoers omgerekend naar binnenlandse valuta-eenheden. De reële wisselkoers is, in tegenstelling tot de nominale wisselkoers, altijd zwevend. Zelfs in situaties met vaste wisselkoersen verandert de reële wisselkoers als de inflatie verandert.
