Wat is een recessie? Een recessie is een macro-economische term die verwijst naar een aanzienlijke afname van de algemene economische activiteit in een aangewezen regio. Het werd doorgaans erkend als twee opeenvolgende kwartalen van economische neergang, zoals weerspiegeld door het bbp in combinatie met maandelijkse indicatoren zoals een stijging van de werkloosheid.
Betekenis
Er is sprake van een recessie als een aanzienlijke afname van de economische activiteit aan de orde is. Deze is dan verspreid over de economie en houdt meer dan een paar maanden aan. Normaal is dit ook zichtbaar in het reële bbp, het reële inkomen, de werkgelegenheid, de industriële productie en de groot- detailhandel. Tijdens een recessie is er sprake van een economische krimp.
Belangrijkste leerpunten
- Een recessie is een periode van afnemende economische prestaties in een hele economie die enkele maanden aanhoudt.
- Bedrijven, investeerders en overheidsfunctionarissen volgen verschillende economische indicatoren die kunnen helpen bij het voorspellen of bevestigen van het begin van recessies.
- Er is een verscheidenheid aan economische theorieën ontwikkeld om uit te leggen hoe en waarom recessies plaatsvinden.
Recessie definitie
Recessies zijn zichtbaar in industriële productie, werkgelegenheid, reëel inkomen en groothandel en detailhandel. De definitie is: twee opeenvolgende kwartalen van negatieve economische groei, gemeten aan de hand van het bruto binnenlands product (bbp) van een land. Het komt ook wel voor dat er sprake is van een economische recessie wanneer kwartaaldalingen van het bbp niet altijd in overeenstemming zijn met de definitie van een recessie.
Sinds de industriële revolutie is de macro-economische trend op de lange termijn in de meeste landen economische groei geweest. Naast deze lange termijn groei waren er echter ook korte termijn fluctuaties wanneer belangrijke macro-economische indicatoren vertragingen of zelfs ronduit afnemende prestaties lieten zien, over een tijdsbestek van zes maanden tot meerdere jaren, voordat ze terugkeerden naar hun lange termijn groeitrend. Deze korte termijn dalingen worden recessies genoemd.
Wat betekent recessie voor bedrijvigheid
Recessies zijn normaal, ondanks dat het een onaangenaam onderdeel is van de conjunctuurcyclus. Ze worden gekenmerkt door een reeks faillissementen en vaak bankfaillissementen, langzame of negatieve productiegroei en hoge werkloosheid. De economische pijn veroorzaakt door recessies, hoewel tijdelijk, kan grote gevolgen hebben die een economie veranderen. Dit kan gebeuren als gevolg van structurele verschuivingen in de economie.
Bijvoorbeeld, als kwetsbare of verouderde bedrijven, industrieën of technologieën falen en worden weggevaagd. Denk ook aan dramatische beleidsreacties van de overheid en monetaire autoriteiten, die de regels voor bedrijven letterlijk kunnen herschrijven. De sociale en politieke onrust als gevolg van wijdverbreide werkloosheid en economische nood, is nog een goed voorbeeld. Een recessie leidt vaak ook tot het feit dat bedrijven minder geld binnenkrijgen. Door de economische krimp hebben consumenten minder geld beschikbaar, waardoor er ook minder geld naar de aankoop van goederen en diensten gaat.
Beleggen bij recessie
Wanneer er sprake is van recessie gaan aandelen vaak naar beneden. Getrainde beleggers weten dat dit niet negatief hoeft te zijn, zo komen er bijvoorbeeld mooie kansen beschikbaar. Voor beleggers zijn er diverse strategieën om aan te houden. Denk aan het beleggen in bedrijven met een lage schuldenlast, een goede cashflow en sterke balansen. Vermijd daarentegen bedrijven met een hoge schuldenlast, cyclisch of speculatief. Er komt veel bij kijken om zowel actief als passief te beleggen in tijden van recessie, rendabel af te sluiten.
Afbeelding afkomstig van Instagram: Beleggingsinstuut.nl
Recession indicators dashboard
Voorspellers en -indicatoren
Er is geen enkele manier om exact te voorspellen hoe en wanneer een recessie zal plaatsvinden. Afgezien van twee opeenvolgende kwartalen van BBP-daling, beoordelen economen verschillende statistieken om te bepalen of een recessie op handen is of al plaatsvindt. Volgens veel economen zijn er enkele algemeen aanvaarde indicatoren die, wanneer ze samen voorkomen, op een mogelijke recessie kunnen wijzen.
Ten eerste zijn er voorlopende indicatoren die historisch gezien veranderingen in hun trends en groeipercentages laten zien vóór overeenkomstige verschuivingen in macro-economische trends. Deze omvatten in Amerika de ISM Purchasing Managers Index, de Conference Board Leading Economic Index, de OECD Composite Leading Indicator en de Treasury yield curve. Deze zijn van cruciaal belang voor investeerders en zakelijke besluitvormers omdat ze vooraf kunnen waarschuwen voor een recessie.
Wanneer begint de recessie?
Ten tweede zijn er officieel gepubliceerde gegevensreeksen van verschillende overheidsinstanties die belangrijke sectoren van de economie vertegenwoordigen. Denk bijvoorbeeld aan gegevens over woningstart en nieuwe bestellingen van kapitaalgoederen. Veranderingen in deze gegevens kunnen enigszins leiden tot of gelijktijdig bewegen met het begin van de recessie, deels omdat ze worden gebruikt om de componenten van het bbp te berekenen.
Deze gegevens zullen uiteindelijk worden gebruikt om te bepalen wanneer een recessie begint. De laatste zijn achterblijvende indicatoren die kunnen worden gebruikt om de verschuiving van een economie naar een recessie nadat deze is begonnen, te bevestigen, zoals een stijging van de werkloosheidscijfers.
Wat veroorzaakt recessies?
Talrijke economische theorieën proberen uit te leggen waarom en hoe de economie zou kunnen afvallen van de lange termijn groeitrend en in een periode van tijdelijke recessie terecht kan komen. Deze theorieën kunnen grofweg worden gecategoriseerd als gebaseerd op reële economische factoren, financiële factoren of psychologische factoren met enkele theorieën die de kloof daartussen overbruggen.
Sommige economen zijn van mening dat echte veranderingen en structurele verschuivingen in bedrijfstakken het beste verklaren wanneer en hoe economische recessies plaatsvinden. Een plotselinge, aanhoudende piek in de olieprijzen als gevolg van een geopolitieke crisis zou bijvoorbeeld tegelijkertijd de kosten in veel industrieën kunnen doen stijgen of een revolutionaire nieuwe technologie zou hele industrieën snel overbodig kunnen maken, wat in beide gevallen een wijdverspreide recessie zou kunnen veroorzaken.
2021 & 2020
De coronapandemie en recessies
De verspreiding van de COVID-19-epidemie en de daaruit voortvloeiende blokkades van de volksgezondheid in de economie in 2020 zijn een voorbeeld van het soort economische schok dat volgens Real Business Cycle Theory een recessie kan veroorzaken. Het kan ook zijn dat er andere onderliggende economische trends aan het werk zijn die naar een daartoe leiden, en een economische schok veroorzaakt juist het omslagpunt in een neergang.
Sommige theorieën verklaren dat recessies afhankelijk zijn van financiële factoren. Deze zijn meestal gericht op ofwel de overmatige uitbreiding van krediet- en financieel risico tijdens de goede economische tijden voorafgaand aan de recessie, ofwel de inkrimping van geld en krediet bij het begin van recessies, of beide. Monetarisme, dat recessies de schuld geeft van onvoldoende groei van de geldhoeveelheid, is een goed voorbeeld van dit soort theorie. De Oostenrijkse Business Cycle Theory overbrugt de kloof tussen reële en monetaire factoren door de verbanden te onderzoeken tussen krediet, rentetarieven, de tijdshorizon van de productie- en consumptieplannen van marktdeelnemers en de structuur van relaties tussen specifieke soorten productieve kapitaalgoederen.
Op psychologie gebaseerde theorieën hebben de neiging om te kijken naar de buitensporige uitbundigheid van de voorgaande hoogconjunctuur of het diepe pessimisme van de recessieomgeving als een verklaring waarom ze kunnen optreden en zelfs aanhouden. Minskyite-theorieën zoeken naar de oorzaak van recessies in de speculatieve euforie van financiële markten en de vorming van financiële zeepbellen op basis van schulden die onvermijdelijk uiteenspatten, waarbij psychologische en financiële factoren worden gecombineerd.
Recessies en depressies
Economen zeggen dat er in de Verenigde Staten sinds 1854 tot nu toe in totaal 33 recessies zijn geweest. Sinds 1980 zijn er vier van dergelijke perioden van negatieve economische groei geweest die als recessies werden beschouwd. Bekende voorbeelden zijn onder meer de wereldwijde recessie in de nasleep van de financiële crisis van 2008 en de Grote Depressie van de jaren dertig. Een depressie is een diepe en langdurige recessie. Hoewel er geen specifieke criteria bestaan om een depressie te verklaren, waren de unieke kenmerken van de Grote Depressie onder meer een daling van het BBP met meer dan 10% en een werkloosheidspercentage dat kortstondig 25% raakte. Een depressie is simpelweg een ernstige achteruitgang die vele jaren aanhoudt.
Nederland
In 2020 is een recessie verkondigd in Nederland. De Nederlandse economie is door de strenge lockdown in het eerste kwartaal van 2021 vermoedelijk nog krimpende ten opzichte van het vierde kwartaal van 2020. Hierna valt volgens experts een relatief vlot herstel te verwachten. Naar verwachting groeit de Nederlandse economie in 2021 met 2,1 procent, volgend op de krimp van 3,8 procent in 2020. In 2022 bedraagt de Nederlandse bbp-groei naar verwachting ongeveer 3,7%.
Gevolgen
Naar verwachting is Nederland aan het einde van 2021 weer terug op het economische niveau waar het land voor de coronacrisis zich bevond. Naar verwachting zullen de huizenprijzen blijven toenemen. Naar verwachting zullen niet alle sectoren in de nabije toekomst herstellen van de crisis. De verwachtingen lopen ontzettend uiteen per sector. Een sector zoals de online retail heeft bijvoorbeeld ontzettend kunnen profiteren van de coronacrisis, waar een sector zoals de horeca ontzettend hard geraakt is.
Dan is er nog de kwestie van het bijdrukken van geld. Dit is een kwestie die met name voor financieel georiënteerden veel zorgen opwekt. Inflatie zou een gevolg kunnen zijn van het gedrag met betrekking tot het bijdrukken van geld door de instanties die hier over gaan.
Inflatie
Inflatie is niet voor iedereen vervelend. Voor spaarder vaak wel, met sparen verlies je namelijk geld, onder andere door inflatie. Dit is een van de redenen waarom veel mensen juist nu beginnen met beleggen. Beleggen is echter niet makkelijk. De overgrote meerderheid van de particuliere beleggers maakt verlies. Dit komt in bijna alle gevallen omdat de ze ongetraind op de beurs gaan handelen. Voordat je met de auto de weg op gaat, heb je toch ook lessen nodig? Bekijk daarom goed welke trainingen jij nodig hebt, en wees vooral niet bang om je te laten scholen. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.
